ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
■ Σε δύο
στάδια η είσοδος των νέων φαρμάκων στην ελληνική αγορά.
Στην
τελική ευθεία βρίσκεται το νέο "καθεστώς” που φέρνει το υπουργείο Υγείας
για τα καινοτόμα φάρμακα που έρχονται στην ελληνική αγορά, και που αφορά τόσο στη
διαδικασία τιμολόγησης τους, όσο και στην ένταξή τους στη "θετική
λίστα”, δηλαδή στον κατάλογο των φαρμάκων που αποζημιώνονται από τα
ασφαλιστικά ταμεία (και που είναι βασική προϋπόθεση για την κυκλοφορία τους
σε μια αγορά, καθώς είναι κατά βάση ακριβά φάρμακα για χρόνιες και σοβαρές
νόσους).
Πρόκειται για μια παρέμβαση που έχει προκαλέσει έντονες
αντιδράσεις από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, που ναι μεν συμφωνούν στο
να υπάρξει αξιολόγηση των νέων φαρμάκων που φέρνουν στην αγορά, πλην όμως
φοβούνται πως ο παράγοντας "κόστος” θα είναι το βασικό κριτήριο για τη
θετική η μη γνωμοδότηση του υπουργού Υγείας.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν εξάλλου στο Capital.gr στελέχη από το
χώρο των φαρμακευτικών, η διαπραγμάτευση της τιμής των νέων σκευασμάτων θα
ξεκινά με μίνιμουμ μείωση κατά 40% σε σύγκριση με την αρχική πρόταση
τιμολόγησης της φαρμακευτικής που το παράγει.
Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός
σε ομιλία του σε επιστημονική εκδήλωση στην ΕΣΔΥ (Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας)
σχετικά με την αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας, ανέφερε πως μέχρι σήμερα δεν
υπήρχε μηχανισμός HΤA (Health Technology Assessment), ούτε γινόταν
διαπραγμάτευση τιμών αποζημίωσης. Παράλληλα δεν γινόταν γρήγορη ενσωμάτων
θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
Σύμφωνα
με τον κ. Ξανθό, η αξιολόγηση θα δίνει έμφαση κυρίως στην προστιθεμένη
θεραπευτική αξία, στο μετρήσιμο κλινικό όφελος, στην προσθήκη νέων
θεραπευτικών προσεγγίσεων που καλύπτουν μη προϋπάρχουσες θεραπείες, αλλά φυσικά
και στο κριτήριο κόστους- αποτελεσματικότητας.
Όπως
αναφέρει το υπουργείο Υγείας, η επιτροπή για το ΗΤΑ θα έχει γνωμοδοτική ισχύ,
θα αξιολογεί δηλαδή τους φακέλους, τα κλινικά δεδομένα, τις κλινικές μελέτες,
τις ενδείξεις, τη βιβλιογραφία και θα συνεκτιμά το αποτέλεσμα της επιτροπής
Διαπραγμάτευσης, η οποία λειτουργεί σε διασύνδεση με την επιτροπή HΤA.
Συνεκτιμώντας
και το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, άρα και της επίπτωσης στη φαρμακευτική
δαπάνη, η επιτροπή αξιολόγησης στη συνέχεια θα εισηγείται στον υπουργό Υγείας
την έγκριση ή μη αποζημίωσης ενός νέου φαρμάκου.
"Δεν
θα εγκρίνεται φάρμακο για να αποζημιωθεί στη χώρα εάν δεν έχει προηγηθεί
διαπραγμάτευση από τη νέα Επιτροπή που θα συγκροτήσουμε στο αμέσως επόμενο
διάστημα” τόνισε ειδικότερα κατά την ομιλία του Ανδρέας Ξανθός, ο οποίος θα
έχει και το τελικό ρόλο στο αν ένα νέο φάρμακο θα αποζημιώνεται τελικά από τα
ταμεία.
Capital.gr
30/3/2018
■
Οι έξι μεγάλες αλλαγές που έρχονται στο Φάρμακο.
Αλλαγές
στα φάρμακα φέρνει το υπουργείο Υγείας με μια δέσμη έξι μέτρων που προωθούνται
άμεσα και με στόχο να συγκρατηθεί η φαρμακευτική δαπάνη.
Άλλωστε
οι δανειστές …παραμονεύουν και ελέγχουν κάθε κίνηση της ελληνικής πλευράς.
Ιδιαίτερα μάλιστα το τελευταίο διάστημα που η φαρμακευτική δαπάνη εκτοξεύεται
και λόγω των φαρμάκων των ανασφάλιστων πολιτών. Η αύξηση της φαρμακευτικής
δαπάνης πάντως οφείλεται κυρίως στην ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση, αλλά και στην
έλλειψη μέτρων που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν την αλόγιστη χρήση σκευασμάτων.
Αποτέλεσμα
όμως είναι να αυξάνονται και οι επιστροφές (clawback) από τις φαρμακευτικές εταιρείες, οι
οποίες καλούνται να πληρώσουν οποιαδήποτε υπέρβαση του προϋπολογισμού. Δεν
είναι τυχαίο ότι οι διαμαρτυρίες του κλάδου είναι συνεχείς και μόνιμες.
Έτσι
η ηγεσία του υπουργείου Υγείας προχωρά με την υιοθέτηση έξι μέτρων με τα οποία
είναι πιθανό να συγκρατηθεί η φαρμακευτική δαπάνη και να υπάρξει πιο ορθολογική
χρήση των φαρμάκων.
Ωστόσο
η εξίσωση είναι μάλλον δύσκολη καθώς πρέπει να επιτευχθεί- όπως επισημαίνει και
ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός– η πρόσβαση των πολιτών στα αναγκαία φάρμακα,
είτε αυτά αφορούν στα αξιόπιστα φτηνά φάρμακα για χρόνιες παθήσεις, είτε στα
σύγχρονα καινοτόμα. Αλλά από την άλλη πρέπει να εξασφαλιστεί και η βιωσιμότητα
του Συστήματος Υγείας. Και όλα αυτά τηρώντας τις δεσμεύσεις μας στην τρόικα.
Τα
έξι μέτρα που τίθενται άμεσα σε εφαρμογή με το σκοπό αυτό είναι:
1.Η
αξιολόγηση των φαρμάκων μέσω της ειδικής επιτροπής που δημιουργήθηκε και θα βαδίζει
στα βήματα του Φορέα Αξιολόγησης της Τεχνολογίας Υγείας (ΗΤΑ).
2.Η
διαπραγμάτευση για τις τιμές των φαρμάκων θα είναι το κυρίαρχο στοιχείο για τα
νέα φάρμακα ή τα ακριβά φάρμακα που ήδη κυκλοφορούν στη χώρα μας. Η νέα
επιτροπή διαπραγμάτευσης που δημιουργήθηκε θα κληθεί να εξασφαλίσει όσο το
δυνατόν χαμηλότερες τιμές ενώ σε πολλές περιπτώσεις στόχος θα είναι ακόμη και
το 50% όπως λένε πηγές του HealthReport.gr.
3.Ενεργοποιείται
ταυτόχρονα το νέο σύστημα της συνεργασίας των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου με
διακρατικές συμφωνίες για μειωμένες τιμές στα φάρμακα που κυκλοφορούν
ταυτόχρονα στις χώρες αυτές μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.
4.Αλλάζει
ο τρόπος που θα συνταγογραφούν τα φάρμακα οι γιατροί με νέες οδηγίες για κάθε
ασθένεια ξεχωριστά. Ήδη έχουν ενεργοποιηθεί 8 πρωτόκολλα για ισάριθμες
ασθένειες ενώ άμεσα θα ενεργοποιηθούν άλλα οκτώ. Με τα πρωτόκολλα αναμένεται να
περιορισθεί άρδην ο αριθμός των συνταγών αλλά και των φαρμάκων που θα
χορηγούνται στους ασθενείς, ενώ θα επιλέγονται πρώτα εκείνα που έχουν δοκιμασθεί
και είναι πιο φθηνά. Έτσι θα μειωθεί και το κόστος των συνταγών.
5.Έρχονται
όμως και οι αλλαγές στην τιμολόγηση των φαρμάκων. Εδώ και καιρό ο υπουργός
Υγείας έχει προαναγγείλει ότι θα αλλάξει ο τρόπος που θα δίνονται οι τιμές στα
φάρμακα, ώστε το σύστημα να είναι δικαιότερο και εκτός των άλλων να μην
μειώνονται δραστικά φάρμακα τα οποία ακριβώς εξαιτίας των χαμηλών τιμών που
παίρνουν, αποσύρονται από την ελληνική αγορά.
6.Όμως
έτοιμο είναι και το σχέδιο για αλλαγές στην πολιτική αποζημίωσης στα φάρμακα,
αλλά και για μειωμένες συμμετοχές ειδικά στους μη έχοντες. Στόχος είναι- όπως
υποστηρίζει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας- να ελαφρυνθούν οι ασθενείς και
ειδικά οι χρονίως πάσχοντες, οι οποίοι σήμερα πληρώνουν μεγάλα ποσά αν όχι για
τα ίδια τα σκευάσματα της ασθένειάς τους, αλλά κυρίως για τα συνοδά
νοσήματα.
Healthreport.gr
10/4/2018
■
Κλείνει η Βουλή το “φάκελο” Novartis
“Φινάλε”
στις εργασίες της Προανακριτικής Επιτροπής για τη Novartis σήμανε η συνεδρίαση
της 26ης Απριλίου, μετά από σύντομη παράταση που είχε αποφασιστεί για την
υποβολή των πορισματικών εκθέσεων των κομμάτων της αντιπολίτευσης.Το πόρισμα
της κυβερνητικής πλειοψηφίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, σύμφωνα με το οποίο η Βουλή είναι
αναρμόδια για τη διερεύνηση της υπόθεσης, αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση στην
Ολομέλεια της Βουλής εντός του επόμενου 15ημέρου. Η διαδικασία που θα
ακολουθηθεί παραμένει, ωστόσο, ερωτηματικό. Επισημαίνεται ότι πορισματικές
εκθέσεις υπέβαλλαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης εκτός από την Ένωση
Κεντρώων. Κρίνοντας από αυτές, το “κλίμα” στην επικείμενη συνεδρίαση
προδιαγράφεται “πολεμικό”. Ο “φάκελος” της υπόθεσης θα πάρει στη συνέχεια
το δρόμο προς την τακτική Δικαιοσύνη, η οποία αναλαμβάνει να την διερευνήσει
και να αποδώσει ευθύνες όπου προκύψουν. Virus.com.gr
27/4/2018
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ
■
Αυτές είναι οι εταιρείες με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα.
Τα
αποτελέσματα της έρευνας Best Workplaces 2018, της μεγαλύτερης έρευνας
αξιολόγησης του εργασιακού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, ανακοίνωσε η εταιρεία
έρευνας και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Great Place to Work Hellas.
Στην
έρευνα Best Workplaces 2018, η οποία διεξήχθη για 16η συνεχή χρονιά στη χώρα
µας µε την ακαδηµαϊκή υποστήριξη του ALBA Graduate Business School, The
American College of Greece, διακρίνονται 25 επιχειρήσεις, οι οποίες χωρίζονται
σε τρεις κατηγορίες ανάλογα µε τον αριθµό των εργαζοµένων τους .Οι εταιρείες
που διακρίθηκαν για το 2018 είναι οι εξής:
Στην
κατηγορία δέκα «µεγάλες» επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 251 εργαζόµενους
διακρίθηκαν οι εταιρείες: DHL Express (Ελλάς), Epsilon Net, ∆ιαµαντής Μασούτης
ΑΕ, Praktiker Hellas, ΥΓΕΙΑ ΑΕ, Όµιλος ΟΠΑΠ, Coca-Cola Τρία Έψιλον, Calin
Group, Β. ΚΑΥΚΑΣ ΑΕ, Μπάρµπα Στάθης ΑΒΕΕ.
Στην
κατηγορία δέκα «µεσαίες» επιχειρήσεις που απασχολούν από 50 έως 250
εργαζόµενους διακρίθηκαν οι εταιρείες: Microsoft Hellas, BritishAmericanTobacco Hellas, AbbVie Φαρµακευτική, Beiersdorf Hellas, Data Communication, 3M Hellas, GenesisPharma, NovoNordisk Hellas, Edenred Greece και MARS Greece.
Στην
κατηγορία πέντε «µικρές» επιχειρήσεις που απασχολούν από 20 έως 49 εργαζόµενους
διακρίθηκαν οι εταιρείες: S.C. Johnson Hellas, Temenos Hellas, PCS Convert
Group και Bizerba.
Η
αξιολόγηση των εταιρειών ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2018. Συνολικά,
δήλωσαν συµµετοχή εταιρείες από διάφορους κλάδους της αγοράς, οι οποίες
απασχολούν 22.300 εργαζόµενους. Η έρευνα η οποία διεξάγεται µε ανώνυµα
ερωτηµατολόγια, στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην άποψη που έχουν οι εργαζόµενοι
για την εταιρεία τους. Η βράβευση των εταιρειών µε το καλύτερο εργασιακό
περιβάλλον στην Ελλάδα για το 2018 θα πραγµατοποιηθεί την Τρίτη 24
Απριλίου. Σοφοκλέους in 2/4/2018
■
Εκμηδενίζονται τα χρέη πριν το 2016 προς τις φαρμακευτικές.
Λιγότερα
από 100 εκατ. ευρώ φαίνεται να οφείλουν ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ στις φαρμακευτικές
εταιρείες για πωλήσεις μέχρι και το 2016.Ιδιαίτερα καλή θα θεωρούσε κανείς την
εικόνα που παρουσιάζουν πλέον οι οφειλές των ελληνικών νοσοκομείων και του
ΕΟΠΥΥ προς τις φαρμακευτικές εταιρείες, καθώς πλέον αυτά είχαν διαμορφωθεί το
τέλος του 2017 στα περίπου 715 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων όμως πλέον του 80%
αφορά μόνο την περσινή χρονιά. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία του Σύνδεσμου
Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), φαίνεται ότι το σχετικά πρόσφατο
παρελθόν ήτοι το 2014-15 έχει πλέον εκμηδενιστεί από πλευράς οφειλών ΕΟΠΥΥ και
ΕΣΥ. Ειδικότερα, για το 2014 και 2015, το ύψος των χρεών του Δημοσίου προς τις
φαρμακευτικές εταιρείες – μέλη του ΣΦΕΕ για τιμολόγια που εκδόθηκαν μέχρι
31.12.2017 ανέρχεται στα 2 εκατ. ευρώ και 2,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Για
το 2016, το ύψος των χρεών του Δημοσίου προς τις φαρμακευτικές εταιρείες
ανέρχεται στα 120,5 εκατ. ευρώ εκ των οποίων το 31% αφορά στον ΕΟΠΥΥ και το 60%
στο ΕΣΥ (υπόλοιπο 10% στα στρατιωτικά νοσοκομεία). Πιθανότατα αυτά να έχουν
υποχωρήσει σημαντικά καθώς σταθερά ο ΕΟΠΥΥ εξοφλεί τις υποχρεώσεις και τα εν
λόγω στοιχεία έχουν εκδοθεί με ημερομηνία τέλος Δεκεμβρίου.
Για
το 2017 το ύψος των χρεών ανέρχεται στα 589,8 εκατ. ευρώ εκ των οποίων το 54%
αφορά στον ΕΟΠΥΥ και το 44% στο ΕΣΥ (υπόλοιπο 2% στα στρατιωτικά νοσοκομεία).
Εδώ τα χρέη είναι υψηλότερα καθώς υπάρχει και η αναμονή για το τελικό clawback
βάση του οποίου γίνονται και οι συμψηφισμοί. Μάλιστα οι συμψηφισμοί ευνοούν
σημαντικά την αποκλιμάκωση των χρεών, χωρίς όμως αυτά να μειώνει το γεγονός ότι
οι φαρμακευτικές επιτρέπουν σημαντικό ποσοστό και σε μετρητά. Επίσης, εκτιμάται
ότι υπάρχει και μια σχετική καθυστέρηση στους συμψηφισμούς λόγω διαδικασίας
τους τελευταίους μήνες.
Όπως
επισημαίνει ο ΣΦΕΕ πάντως, γενικότερα, παρατηρείται μια σχετικά σταθερή
αποπληρωμή των εκκρεμών οφειλών του Δημοσίου προς τις φαρμακευτικές
επιχειρήσεις. Βέβαια τονίζουν ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες βρίσκονται πίσω πάνω
από 6 μήνες στην τακτοποίηση των οφειλών τους σε σχέση και με άλλους παρόχους
και θεωρείται αναγκαία η κατάρτιση ενός σταθερού χρονοδιαγράμματος αποπληρωμών
τις καθιστά ικανότερες υποστηρίξουν τόσο την αγορά, όσο και τις ίδιες τις
εργασίες τους.
Σημειώνεται
ακόμη όσον αφορά στα στοιχεία, ότι ο ΣΦΕΕ συγκεντρώνει και καταγράφει τα χρέη
του Δημοσίου προς τις εταιρείες-μέλη του (σε εθελοντική βάση). Με αυτόν τον
τρόπο παρουσιάζεται μια συνοπτική εικόνα των συνολικών πωλήσεων, εισπράξεων και
οφειλόμενων ποσών για τιμολόγια που εκδόθηκαν έως και την 31.12.2017, μόνο για
τον κλάδο φαρμάκων. Τα δεδομένα που συλλέγονται δεν αφορούν ληξιπρόθεσμες
οφειλές μόνο, αλλά το σύνολο των τιμολογίων που εκδόθηκαν στο συγκεκριμένο
χρονικό διάστημα που αναφέραμε.
Healthmag.gr 11/4/2018
■
Συνεργασία Δημόκριτου - GlaxoSmithKline στην ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων.
Το
Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» (ΕΚΕΦΕ «Δ») και η
φαρμακευτική εταιρία GlaxoSmithΚline (GSK) υπέγραψαν συμφωνητικό
στρατηγικής συνεργασίας με σκοπό την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και
την ανάπτυξη φαρμακευτικών ουσιών για τη θεραπεία του καρκίνου και άλλων
σοβαρών ανθρώπινων ασθενειών, όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του κέντρου.
Το
συμφωνητικό αυτό, σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση, βασίζεται σε προηγηθείσα
συνεργασία ερευνητών του ΕΚΕΦΕ «Δ» με την GSK που οδήγησε στην ανακάλυψη πολλά
υποσχόμενων χημικών ουσιών, οι οποίες μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για
καινοτόμες προσεγγίσεις στη θεραπεία του καρκίνου. Η συνεργασία θα συνδυάσει τη
γνώση για το βιολογικό στόχο και την κατανόηση της νόσου από την ερευνητική
ομάδα της οποίας ηγείται ο δρ. Ευστράτιος Στρατίκος, με την εμπειρία της GSK
στην ανακάλυψη και ανάπτυξη φαρμάκων. Η έρευνα προς αυτήν την κατεύθυνση θα
πραγματοποιηθεί παράλληλα στον Δημόκριτο και την GSK.
sofokleousin.gr 16/4/2018
■
ΒΙΑΝΕΞ: Μεγάλη συμφωνία με τον «κολοσσό» της Νότιας Κορέας Celltrion.
Μία
πολύ σημαντική στρατηγική συμφωνία μεταξύ της μεγαλύτερης ελληνικής
φαρμακοβιομηχανίας ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε και του φαρμακευτικού κολοσσού της Νότιας Κορέας
Celltrion, επισφραγίστηκε σε εορταστικό κλίμα την Τετάρτη. Πρόκειται για μεγάλη
επιχειρηματική επιτυχία, η οποία φέρει την προσωπική «σφραγίδα»
του αντιπροέδρου και αν. διευθύνοντος συμβούλου της ΒΙΑΝΕΞ, Δημήτρη Γιαννακόπουλου, καθώς καθιστά την ελληνική
εταιρεία εταίρο ενός από τους μεγαλύτερους παραγωγούς βιοομοειδών φαρμάκων του
κόσμου.
Η ΒΙΑΝΕΞ αναλαμβάνει
την αντιπροσώπευση των προϊόντων της Celltrion στην Ελλάδα. Για το
σκοπό αυτό, δημιουργήθηκε ειδικό τμήμα στην εταιρεία το οποίο στελεχώθηκε και
με νέες προσλήψεις. Η Celltrion ιδρύθηκε το 2002 και
εξειδικεύεται στον τομέα των βιοομοειδών φαρμάκων, διαθέτοντας στο portfolio
της, μεταξύ άλλων, σκευάσματα για τον καρκίνο, τη γρίπη και τη ρευματοειδή
αρθρίτιδα. Με τις προοπτικές να είναι ιδιαιτέρως θετικές για
τα βιοομοειδή φάρμακα στη Νότια Κορέα,
η Celltrion σύντομα αναδείχθηκε σε πόλο έλξης επενδυτών.
Όπως
δήλωσε ο πρόεδρος της Celltrion στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Celltrion
τον Μάρτιο, με βάση «συντηρητικές εκτιμήσεις», οι πωλήσεις της
εταιρείας αναμένεται να φτάσουν το 2018 στο 1,5 δισ.
δολάρια. Η πρόβλεψη είναι κατά 70% αυξημένη σε σχέση με το 2017, σύμφωνα με το
νοτιοκορετατικό Τύπο. Οι εντυπωσιακές επιδόσεις της Celltrion, οδήγησαν
το Forbes να κατατάξει τον Seo Jung-Jin στη δεύτερη θέση με τους μεγιστάνες της
Υγείας για το 2018, αποτιμώντας την καθαρή περιουσιακή του κατάσταση σε 11,9
δισεκατομμύρια δολάρια.
businessnews.gr19/4/2017
ΞΕΝΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ
■
«Ανανεώνονται» οι ξένες φαρμακοβιομηχανίες.
Την
αναβάθμιση του ρόλου των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιριών στα κέντρα λήψης αποφάσεων
συνιστά η μετατροπή του PhRMA Innovation Forum (PIF) σε θεσμικό μη κερδοσκοπικό
φορέα. Η νομική οντότητα που αποκτά ο φορέας τον καθιστά πλέον επίσημο
συνομιλητή του συνόλου των φορέων που λαμβάνουν αποφάσεις και
δραστηριοποιούνται στο χώρο της Υγείας, μαζί με τους υπόλοιπους θεσμικούς
φορείς του κλάδου.
Όπως
ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος του PIF στο Virus, στην πράξη αυτό σημαίνει πως
όταν καλούνται από την πολιτεία, το Υπουργείο ή τον ΕΟΠΥΥ ή τον ΕΟΦ, σε διάλογο
όλοι οι καθιερωμένοι φορείς του Φαρμάκου τότε θα πρέπει να καλείται και το
Forum. Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι ο ΣΦΕΕ παραμένει το δευτεροβάθμιο όργανο, ο
φορέας «ομπρέλα».
Στην
ουσία, η απόφαση αλλαγής της θεσμικής δομής και λειτουργίας του PIF εκτιμάται
ότι θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική ισχύ των καινοτόμων και κατά κύριο λόγω
ξένων φαρμακοβιομηχανιών, που φέρεται να αντιμετωπίζονται συχνά με προκατάληψη
από τους εκπροσώπους της κυβερνητικής πολιτικής.
Η
νέα θεσμική δομή και λειτουργία εγκρίθηκε με την απόφαση 21/2018 του
Ειρηνοδικείου Χαλανδρίου. Το PIF εκπροσωπεί ήδη 23 καινοτόμες φαρμακευτικές
εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και σε αυτές αναμένεται να
προστεθούν άλλες 3 πολυεθνικές εταιρείες. Σύμφωνα με πληροφορίες του
Virus αυτές οι εταιρίες είναι η Boehringer Ingelheim, η Takeda και η Servier.
Οι 23
είναι οι:
AbbVie, Actelion,
Amgen Hellas, Astellas, AstraZeneca, Baxalta Hellas, Bayer Hellas, BMS Hellas, CSL
Behringer Hellas, Genesis Pharma, Gilead Scienecs Hellas, GSK, Janssen – Cilag,
Merck Hellas, MSD, Novartis Hellas, Novo-Nordisk Hellas, Pfizer Hellas, Pharmaserve-Lilly,
Roche Hellas, Sanofi-Aventis, Shire Hellas, UCB.
«Το
PhRMA Innovation Forum εκπροσωπεί τις φαρμακευτικές εταιρίες που
αντιπροσωπεύουν την καινοτομία στη χώρα μας, επιδιώκοντας να εξασφαλίσουν σε
κάθε ασθενή πρόσβαση στις πλέον σύγχρονες θεραπείες. Με γνώμονα την αποστολή
του, αποτελεί ουσιαστικά έναν επίσημο νέο θεσμικό συνομιλητή του συνόλου των
φορέων που λαμβάνουν αποφάσεις και δραστηριοποιούνται στο χώρο της Υγείας.
Παραμένουμε στη διάθεση όλων των θεσμικών παραγόντων του χώρου, προεξάρχοντος
του αρμόδιου Υπουργείου. Η πρόσβαση όλων των ασθενών στις σύγχρονες θεραπείες
είναι η προτεραιότητα και ευθύνη για εμάς και αποτελεί το βασικό αντικείμενο
της δραστηριοποίησής μας, ταυτόχρονα με τη διασφάλιση της οικονομικής
προσιτότητας σε αυτές. Η φωνή της φαρμακευτικής καινοτομίας από τη θέση
του επίσημου συνομιλητή, καθίσταται πλέον θεσμοθετημένη, περισσότερο δυνατή,
απολύτως ξεκάθαρη και σταθερά εστιασμένη στους ασθενείς» δήλωσε σχετικά ο
Πρόεδρος της PIF Μάκης Παπαταξιάρχης.
Virus.com.gr
26/4/2018
ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΟ
■
Κορρές: Έτος σημαντικών εξελίξεων το 2017 - Θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης σε
Ελλάδα & εξωτερικό.
Θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης κατέγραψε ο Όμιλος ΚΟΡΡΕΣ το 2017, ενισχύοντας τις
πωλήσεις του σε στρατηγικές κατηγορίες προϊόντων, καθώς και σε αγορές
προτεραιότητας. Συγκεκριμένα,
οι ενοποιημένες πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 2,5%, στα 55,9εκατ. ευρώ το 2017 από
54,6εκατ. ευρώ το 2016, αποτέλεσμα της θετικής πορείας τους τόσο στην Ελλάδα,
όσο και στις στρατηγικές αγορές του εξωτερικού.
Αναφορικά
με τα αποτελέσματα της εταιρείας, στην Ελλάδα, οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά
2,0%, αποτυπώνοντας τα επιτυχημένα λανσαρίσματα νέων πρωτοποριακών
προϊόντων της ΚΟΡΡΕΣ σε στρατηγικές κατηγορίες, καθώς και την υψηλή απόδοση του
συντονισμένου πλάνου επικοινωνίας και προώθησης αυτών στο κανάλι του
φαρμακείου.
Στο
εξωτερικό, στις αγορές προτεραιότητας της Ευρώπης, όπως είναι η Γερμανία, η
Νορβηγία και η Αγγλία, οι πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 23,8%. Οι πωλήσεις
στην Αμερική παρουσίασαν υστέρηση 7,1% λόγω της ισοτιμίας του Δολαρίου και
του τηλεοπτικού καναλιού HSN, σημαντικού πελάτη στις ΗΠΑ. Οι πωλήσεις στο HSN,
κατά το 2ο εξάμηνο του 2017, επανήλθαν σε αυξητικούς ρυθμούς ανάπτυξης μετά την
επιτυχή αναδιάρθρωση της στρατηγικής υποστήριξης. Τα βασικά κανάλια διανομής
στην Αμερική συνέχισαν να αναπτύσσονται με αυξητικούς ρυθμούς. Διπλασιασμό
πωλήσεων πέτυχε ο Όμιλος στον Καναδά, αποτέλεσμα του λανσαρίσματος νέων
προϊόντων.
Σε
επίπεδο λειτουργικής κερδοφορίας, τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων
(EBITDA) διαμορφώθηκαν στα 5,8 εκατ. ευρώ το 2017 από 4,9 εκατ. ευρώ το 2016,
αυξημένα κατά 18,1%.Στην Ελλάδα, το 2017, ο Όμιλος ΚΟΡΡΕΣ συνέχισε να
ενδυναμώνει τη θέση του στο φαρμακείο μέσα από την παρουσίαση νέων καινοτόμων
προϊόντων και τις επιτυχημένες ενέργειες προώθησής τους.
ONMED.GR 26/4/2018
ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΕΣ
■
Τα «κλειδιά» που θα επιταχύνουν τη συγκέντρωση δυνάμεων στον κλάδο των
φαρμακαποθηκών.
Η
εγχώρια αγορά παραμένει κατακερματισμένη και αυτό αφήνει περιθώρια για νέες
στρατηγικές κινήσεις εξαγορών ή στρατηγικών συμμαχιών.
Η
αύξηση των παραγγελιών που ενισχύουν τα ποσοστά των εκπτώσεων, αλλά και οι
παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων που διαμορφώνουν υψηλότερα περιθώρια κέρδους,
είναι οι δύο παράμετροι «κλειδιά» που πρόκειται να επιταχύνουν την
συγκέντρωση δυνάμεων στον κλάδο των φαρμακαποθηκών, προσδιορίζοντας έτσι τη
μελλοντική του εικόνα. Την ίδια στιγμή, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το
γεγονός, ότι κάποιος εγχώριος παίκτης -είτε συνεταιρισμός είτε ιδιώτης- θα
μπορούσε να αποτελέσει εν δυνάμει επιθετικό στόχο εξαγοράς από πολυεθνική
δύναμη. Και οι δυνάμεις που ηγούνται στο λιανικό εμπόριο φαρμάκων, οι οποίες
δημιουργήθηκαν μέσα από εξαγορές, είναι η Walgreens Boots Alliance και
η McKesson, που το 2014 εξαγόρασε την Celesio.
Παράγοντας
με τον οποίο συνομιλήσαμε, μας ανέφερε ότι η εγχώρια αγορά, αν και έχει να
επιδείξει από το 2010 και μετά τάσεις συγκέντρωσης δυνάμεων ως φυσική απόρροια
και των προβλημάτων ρευστότητας που δημιουργήθηκαν, είτε από το κούρεμα των
τιμών είτε από την μηδενική πολιτική παροχής δανείων από τις τράπεζες,
παραμένει κατακερματισμένη και αυτό αφήνει περιθώρια για νέες στρατηγικές
κινήσεις εξαγορών ή στρατηγικών συμμαχιών.
Σε
αυτό το πλαίσιο, αναφέρει η πηγή μας, βρίσκονται σε εξέλιξη κάποιες συζητήσεις
στην αγορά για σύμπραξη δυνάμεων μέσω των οποίων μπορούν να προκύψουν
οικονομίες κλίμακος και παράλληλα μεγαλύτερες αντιστάσεις απέναντι σε μια
επιθετική κίνηση εξαγοράς (ακόμη και από το εξωτερικό, όπως ισχυρίζονται
φήμες). Στο μεταξύ, πληροφορίες λένε ότι έχουν αυξηθεί και οι προτάσεις
που γίνονται από ασθενέστερες δυνάμεις προς μεγαλύτερους παίκτες για να
εξαγοραστούν, με τους δεύτερους, ωστόσο, να κρατούν επιφυλακτική στάση λόγω των
σημαντικών οικονομικών προβλημάτων που ανακαλύπτουν στις πρώτες.
Τελευταία
στοιχεία αναφέρουν ότι οι συνεταιρισμοί φαρμακαποθηκών φθάνουν τους 25, ενώ οι
ιδιωτικές φαρμακαποθήκες ξεπερνούν τις 130. Όσον αφορά τους
συνεταιρισμούς, πάνω από το 60% των πωλήσεων που κάνουν ελέγχεται από 5
φαρμακαποθήκες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στον ιδιωτικό τομέα -για τον ίδιο
αριθμό φαρμακαποθηκών- διαμορφώνεται στο 23%. Iatronet.gr
3/4/2018
■
Σε νέα εξαγορά φαρμακαποθήκης προχώρησε η Προφάρμ.
Συνολικά
οι πωλήσεις του ομίλου ξεπερνούν τα 80 εκατ. ευρώ, ενώ τα ίδια κεφάλαια
αγγίζουν τα 9,7 εκατ. ευρώ. Στην απόκτηση της φαρμακαποθήκης Β. Τσίτσας που
εδρεύει στο Παλαιό Φάληρο, προχώρησε σύμφωνα με πληροφορίες ο όμιλος
Προφάρμ, όπως σας αναφέραμε πρόσφατα και μέσω της στήλης Ενδοσκόπιο, ενώ
προτετοιμάζεται η επόμενη κίνηση για την επέκτασή του στη Βόρεια
Ελλάδα. Υπό την σκέπη του ομίλου αναπτύσσονται πια τρεις φαρμακαποθήκες.
Καταρχήν είναι η μητρική Προφάρμ που προμηθεύει περίπου 360 φαρμακεία και
εμφανίζει πωλήσεις της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ, ενώ τα ίδια της κεφάλαια
ανέρχονται σε 5,5 εκατ. ευρώ. Στεγάζεται σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις
στην Καλλιθέα, συνολικής έκτασης 2300 τ.μ και επίσης διαθέτει εάν κέντρο
διανομής στο Ρέντη,1.400 τ.μ
Θυγατρική
της Προφάρμ είναι η Φάρμανετ με έδρα το Αγρίνιο. Οι πωλήσεις της ανέρχονται σε
10 εκατ. ευρώ., ενώ συνεργάζεται με περίπου 110 φαρμακεία. Το
τελευταίο απόκτημα του ομίλου, δηλαδή η εταιρεία Β. Τσίτσας ΑΕ που εξυπηρετεί
180 φαρμακεία, πραγματοποιεί πωλήσεις 22 εκατ. ευρώ και τα ίδια της κεφάλαια
είναι 3,7 εκατ. ευρώ. Έτσι, συνολικά ο όμιλος σήμερα συγκεντρώνει
πάνω από 80 εκατ,. ευρώ πωλήσεις και 9,7 εκατ. ευρώ ίδια κεφάλαια.
Μετά και από την τελευταία εξαγορά, το σύνολο των εργαζομένων στον όμιλο φθάνει
τα 100 άτομα, ενώ το δίκτυο των φαρμακείων που θα εξυπηρετείται διαμορφώνεται
πια στα 650 σημεία.
Η
δυναμική του ομίλου ενισχύεται περαιτέρω από τις αποκλειστικές διανομές
προϊόντων που έχει στο χαρτοφυλάκιο και οι οποίες αφορούν τα σκευάσματα
της Ηeremco ΕΠΕ (φάρμακα), της Stargen EΠΕ (φάρμακα ) και της Αdvance
pharmacies (καλλυντικά), ενώ ο όμιλος αναπτύσσει και το δικό του προιόν,
το bee-cera. Με το συνδυασμό των στρατηγικών εξαγορών από την μία και του
δυνατού χαρτοφυλακίου προϊόντων από την άλλη, αναμένεται ότι στην τρέχουσα
χρήση η κερδοφορία του ομίλου (ΕΒΙTDA) θα ξεπεράσει τα 3 εκατ. ευρώ και σε
επίπεδο καθαρών κερδών τα 2 εκατ. ευρώ.
Iatronet.gr
12/4/2018
■
Συμφωνία διανομής φαρμάκων μεταξύ Win Medica & Novartis.
Η
εταιρεία WinMedica AE ανακοινώνει ότι επεκτείνει το πεδίο των δραστηριοτήτων
της, προχωρώντας σε μια σημαντική συνεργασία με την εταιρεία Νovartis Ηellas
ΑΕΒΕ. Η συμφωνία αφορά τη διανομή 2 φαρμακευτικών προϊόντων Στο πλαίσιο
της συνεργασίας αυτής, ενημερώνονται οι φαρμακοποιοί ότι ήδη από τις 11
Απριλίου 2018, οι παραγγελίες για τα 2 φάρμακα απευθύνονται στην
εταιρεία Win Medica AE.
farmakeutikoskosmos.gr 20/4/2018
ΜΗΣΥΦΑ
■
Από 8% έως 30% η αύξηση στις χονδρικές πωλήσεις των ΜΗΣΥΦΑ. Παράγοντες
της αγοράς εκτιμούν ότι η αύξηση πωλήσεων θα συνεχιστεί, τονίζοντας ότι
επίκειται και νέο κύμα ανατιμήσεων.
Αυξημένες
εμφανίζονται οι χονδρικές πωλήσεις στα Μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα το
πρώτο φετινό τρίμηνο, αν και σε κάποιες βασικές κατηγορίες η άνοδος αυτή δεν
αποτυπώθηκε και στα διακινηθέντα τεμάχια.
Σύμφωνα
με στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας το πρώτο φετινό τρίμηνο, η σημαντική
ενίσχυση στις πωλήσεις προήλθε από την απελευθέρωση των τιμών και μόνο
που πραγματοποιήθηκε στα εν λόγω σκευάσματα και αναμένεται να συνεχιστεί και
στο άμεσο μέλλον. Μολονότι τα στοιχεία που ακολουθούν δεν είναι συγκρίσιμα,
καθώς γίνεται αναφορά στο περυσινό πρώτο τρίμηνο όπου δεν υφίσταται
απελευθέρωση τιμών, ωστόσο δείχνουν την φετινή τους πορεία
Χαρακτηριστικά,
στην κατηγορία των σκευασμάτων που αφορούν τον βήχα, η αύξηση των πωλήσεων
διαμορφώθηκε στο 26%, αλλά οι απώλειες σε τεμάχια άγγιξαν το 30%. Με
μικρή μείωση στον όγκο κατά 3% έκλεισε το τρίμηνο και για τα σκευάσματα για τον
πονόλαιμο, ενώ από πλευράς αξίας ενισχύθηκαν κατά 20%.
Στο
συν 8% βρέθηκαν και τα ρινικά φάρμακα το πρώτο τρίμηνο, ενώ ανοδικά στο συν 2%
έκλεισαν και τα τεμάχια που διακινήθηκαν. Πολύ καλά και από πλευράς
πωλήσεων, αλλά και κομματιών πήγαν τα σκευάσματα για τον μυϊκό πόνο, όπου η
άνοδος στις πωλήσεις διαμορφώθηκε στο 18,5%, ενώ ενισχυμένος κατά 18% ήταν και
ο όγκος των τεμαχίων. Όσον αφορά, τέλος, τη βασικότερη κατηγορία στα Μη
συνταγογραφούμενα σκευάσματα, που είναι τα αναλγητικά, η εικόνα είναι μικτή. Το
πρώτο τρίμηνο έκλεισαν με θετικό πρόσημο οι πωλήσεις (19%) και με μικρή πτώση
τα τεμάχια (3%).
Παράγοντες
της αγοράς εκτιμούν ότι η αύξηση πωλήσεων θα συνεχιστεί, τονίζοντας ότι
επίκειται και νέο κύμα ανατιμήσεων. Προϊοντικά δε, προβλέπουν ότι οι εταιρείες
θα συνεχίσουν τα νέα λανσαρίσματα τα οποία τουλάχιστον σε πρώτη φάση θα δούμε
κάποια εξ' αυτών να είναι φθηνότερα από τα τρέχοντα προϊόντα τους. Iatronet.gr
17/4/2018
ΓΕΝΟΣΗΜΑ
■
Γενόσημα: Κερδίζουν όγκο τo 2018 αλλά όχι μερίδια και τζίρους.
Με ρυθμό +3% εξακολουθεί να «ξεφεύγει» το πρώτο τρίμηνο η
εξωνοσοκομειακή αγορά φαρμάκων εξαιτίας κυρίως των νέων on patent φαρμάκων που
κυκλοφορούν.
Με περαιτέρω άνοδο της τάξης του 8% ξεκίνησε η φετινή χρονιά για
την αγορά γενοσήμων, η οποία εξακολουθεί να εμφανίζει κάποια ιδιαίτερα
στοιχεία. Το πρώτο, που το βλέπουμε έτσι κι αλλιώς αρκετό καιρό τώρα είναι ότι
αν και ο όγκος ανεβαίνει αυτό δε μεταφράζεται ταυτόχρονα σε αύξηση του τζίρου
και σε ενίσχυση του μεριδίου των γενοσήμων στη συνολική φαρμακευτική αγορά. Το δεύτερο είναι
ότι πλέον τα γενόσημα δεν είναι μία «ελληνική
υπόθεση, καθώς δύο ισχυρές πολυεθνικές έχουν μπει δυναμικά στην αγορά με
συνολικό μερίδιο από πλευράς πωλήσεων της τάξης του 6,1% από 4,7% στις αρχές
του 2017.
Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, οι οποίες βασίζονται στα
στοιχεία που συγκεντρώνει από την αλυσίδα φαρμακείων IQVIA, συνολικά οι πωλήσεις φαρμάκων από πλευράς όγκου στο δίκτυο των
ιδιωτικών φαρμακείων το διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου 2018, σημείωσαν άνοδο της
τάξης του 3% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Την ίδια στιγμή από
πλευράς τζίρου σε τιμές παραγωγού, η αγορά κινήθηκε επίσης ανοδικά αλλά με ρυθμό της
τάξης του 1,5%.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία ο όγκος των διακινούμενων φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων στους πρώτους 3 μήνες, προσέγγισε τα περίπου 100 εκατ. τεμάχια. Επίσης από πλευράς αξίας (δηλαδή στοιχεία πωλήσεων στα φαρμακεία σε χονδρικές τιμές) ο τζίρος έφτασε στα περίπου 687 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία ο όγκος των διακινούμενων φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων στους πρώτους 3 μήνες, προσέγγισε τα περίπου 100 εκατ. τεμάχια. Επίσης από πλευράς αξίας (δηλαδή στοιχεία πωλήσεων στα φαρμακεία σε χονδρικές τιμές) ο τζίρος έφτασε στα περίπου 687 εκατ. ευρώ.
Το ίδιο διάστημα το μερίδιο των γενοσήμων, παρά την άνοδο των
πωλήσεων είναι σταθερό σε σχέση με πέρυσι, και φαίνεται να παγιώνεται αρκετά
μακριά από το μνημονιακό στόχο για άνω του 40%. Συγκεκριμένα για το σύνολο της
φαρμακευτικής αγοράς (από πλευράς αξίας) βρίσκεται στα επίπεδα του 18%, ενώ από
πλευράς όγκου είναι της τάξης του 22% έναντι 21% πέρυσι. Διαπιστώνεται λοιπόν
ότι η όποια διείσδυση επιτυγχάνεται είναι δυσανάλογη των δραματικών μειώσεων
των τιμών.
Όσον αφορά στα πρωτότυπα φάρμακα, on patent και off patent, στο
πρώτο τρίμηνο του 2018 φαίνεται ότι τόσο από πλευράς τζίρου όσο και από πλευράς
όγκου κινούνται με άνοδο της τάξης του 1,5%. Αν και λόγω των διεθνών
επιχειρηματικών κινήσεων των ομίλων, αλλάζει η σειρά στην κορυφή της λίστας των
πολυεθνικών φαρμακευτικών, οι εταιρείες αυτές διατηρούν τη δυναμική τους, με
εξαίρεση τη Novartis η οποία σημειώνει υποχώρηση πωλήσεων της τάξης του 8%. Από
την άλλη μεριά η νέα γενιά αντιπηκτικών φαίνεται ότι τονώνει τις πωλήσεων των
εταιρειών που έχουν κάνει τα σχετικά λανσαρίσματα φαρμάκων την προηγούμενη
διετία.
Φαίνεται λοιπόν από τα πρώτα στοιχεία ότι η αγορά για μια ακόμη
χρονιά ξεφεύγει, γεγονός το οποίο δικαιολογεί και τη σημαντική υπέρβαση της
δαπάνης κατά το πρώτο τρίμηνο .
Γενόσημα
Όπως σημειώνεται ακόμη από πληροφορίες της αγοράς, οι πωλήσεις τουλάχιστον των μισών γενοσήμων παρουσιάζουν μειώσεις από πλευράς αξίας όταν μάλιστα το 40% αυτών έχει παρουσιάζει αύξηση όγκου. Η Κυβέρνηση με βάση τα λεγόμενά της επιδιώκει την αύξηση του μεριδίου των γενοσήμων εξετάζοντας κάποια σενάρια τα οποία έχουν να κάνουν και με την τιμολόγηση. Σύμφωνα με το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας κ. Γιώργο Γιαννόπουλο, τα θεσμικά μέτρα που σχεδιάζονται σχετικά με την τιμολόγηση των γενοσήμων (αμέσως μετά την έκδοση του δελτίου τιμών του Μαΐου 2018 για την εφαρμογή στο δελτίο του Νοεμβρίου 2018) αφορούν κυρίως την επαναφορά κατώτατης τιμής (ΚΗΘ) και τον καθορισμό ίδιας τιμής για τα ίδια γενόσημα, ενώ ταυτόχρονα για τα υπό καθεστώς προστασίας φάρμακα συζητιέται η επανεξέταση του «καλαθιού» των τιμών αναφοράς.
Τονίζει ακόμη ότι «ο στόχος της αυξημένης διείσδυσης γενοσήμων παραμένει ανεκπλήρωτος και τη στιγμή αυτή βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης της επεξεργασίας τους μέτρα που θα εστιάζουν στο επίπεδο του φαρμακείου δηλαδή κίνητρα για τους ασθενείς σχετιζόμενα με το ποσοστό συμμετοχής, αντικίνητρα για τους φαρμακοποιούς».
Όπως σημειώνεται ακόμη από πληροφορίες της αγοράς, οι πωλήσεις τουλάχιστον των μισών γενοσήμων παρουσιάζουν μειώσεις από πλευράς αξίας όταν μάλιστα το 40% αυτών έχει παρουσιάζει αύξηση όγκου. Η Κυβέρνηση με βάση τα λεγόμενά της επιδιώκει την αύξηση του μεριδίου των γενοσήμων εξετάζοντας κάποια σενάρια τα οποία έχουν να κάνουν και με την τιμολόγηση. Σύμφωνα με το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας κ. Γιώργο Γιαννόπουλο, τα θεσμικά μέτρα που σχεδιάζονται σχετικά με την τιμολόγηση των γενοσήμων (αμέσως μετά την έκδοση του δελτίου τιμών του Μαΐου 2018 για την εφαρμογή στο δελτίο του Νοεμβρίου 2018) αφορούν κυρίως την επαναφορά κατώτατης τιμής (ΚΗΘ) και τον καθορισμό ίδιας τιμής για τα ίδια γενόσημα, ενώ ταυτόχρονα για τα υπό καθεστώς προστασίας φάρμακα συζητιέται η επανεξέταση του «καλαθιού» των τιμών αναφοράς.
Τονίζει ακόμη ότι «ο στόχος της αυξημένης διείσδυσης γενοσήμων παραμένει ανεκπλήρωτος και τη στιγμή αυτή βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης της επεξεργασίας τους μέτρα που θα εστιάζουν στο επίπεδο του φαρμακείου δηλαδή κίνητρα για τους ασθενείς σχετιζόμενα με το ποσοστό συμμετοχής, αντικίνητρα για τους φαρμακοποιούς».
Όπως αναφέραμε δυναμικά εισέρχονται πλέον στο χώρο οι πολυεθνικές
δυνάμεις του κλάδου, και συγκεκριμένα η Mylan και η Sandoz θυγατρική της
εταιρείας Novartis. Επιχειρηματικά επίσης ο χώρος των γενοσήμων είναι
αυτός που έχει προκαλέσει και σειρά σημαντικών επενδύσεων στον κλάδο του
φαρμάκου τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα μάλιστα με τον πρόεδρο της ΠΕΦ κ. Θεόδωρο Τρύφων, το
clawback στη χώρα μας που φτάνει στο πρωτοφανές ποσοστό του 38% έναντι ποσοστού
7-8% στην υπόλοιπη Ευρώπη, επιτείνει δραματικά το ασφυκτικό περιβάλλον στο
οποίο καλούνται να λειτουργήσουν σήμερα οι αμιγώς ελληνικές φαρμακευτικές.
Μάλιστα προτείνει τον συμψηφισμό του clawback με τα κεφάλαια τα οποία δαπανούν
για επενδύσεις οι ελληνικές βιομηχανίες και τονίζει γενικότερα ότι χρειάζονται
μεγαλύτερες φορολογικές απαλλαγές και αποσβέσεις, για την έρευνα και ανάπτυξη. HealthMag30/4/2018
ΣΦΕΕ
■
ΣΦΕΕ: Λογικό επόμενο βήμα η επικαιροποίηση του ύψους της δαπάνης.
Τη
διεύρυνση της χρήσης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΕΟΠΥΥ, ώστε να επιτρέπεται
η παροχή στοιχείων κατανάλωσης φαρμακευτικών σκευασμάτων στις εταιρίες,
χαιρετίζει ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), πάγιο αίτημα
του κλάδου.
Ειδικότερα,
μέσω του ΚΜΕΣ (www.eopyykmes.gr) οι φαρμακευτικές εταιρίες θα έχουν πρόσβαση σε
στοιχεία τόσο για τη συνολική εικόνα της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης όσο και
για την εικόνα της κάθε εταιρίας ξεχωριστά. Μάλιστα, ήδη από την Παρασκευή 23
Μαρτίου, κάθε φαρμακευτική εταιρία μπορεί να έχει πρόσβαση και να παρακολουθεί
ανά μήνα την κατανάλωση των φαρμακευτικών σκευασμάτων που αντιπροσωπεύει –
κάνει διανομή στην Ελλάδα από τους δικαιούχους του Οργανισμού (πλήθος
εμβαλλαγίων, τζίρος εταιρίας στον ΕΟΠΥΥ, δαπάνη ΕΟΠΥΥ και αντίστοιχα συνολικά
στοιχεία όλων των εταιριών), όπως υπογραμμίζει και ο ΣΦΕΕ.
“Η
δημιουργία αυτής της πλατφόρμας, στην οποία κάθε φαρμακευτική εταιρία μπορεί να
έχει πρόσβαση με μοναδικούς κωδικούς, επιχειρεί να απαντήσει στο διαχρονικό
αίτημα του ΣΦΕΕ για παροχή στοιχείων που θα τεκμηριώσουν τον ορθό υπολογισμό
και καταλογισμό των επιστροφών (clawback, rebates) των εταιριών προς τον ΕΟΠΥΥ.
Πραγματοποιείται ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της διαφάνειας σε σχέση με
την εξέλιξη της φαρμακευτικής δαπάνης και προσβλέπουμε στην έγκαιρη
επικαιροποίηση των στοιχείων αυτών, ώστε να έχουμε πρόσβαση σε πραγματικό
χρόνο”, αναφέρει ανακοίνωση του Συνδέσμου.
Κατ’
επέκταση οι επικεφαλής του ΣΦΕΕ τονίζουν πως “ένα λογικό επόμενο βήμα πρέπει να
είναι και η επικαιροποίηση του ύψους της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, ώστε
αυτή να ανταποκρίνεται στην σταθερή αύξηση του αριθμού των δικαιούχων του
ΕΟΠΥΥ, στα σύγχρονα δεδομένα για τη νοσηρότητα και, τέλος, στις νεότερες
θεραπευτικές αγωγές, που έχουν ενταχθεί στην ιατρική πρακτική τα τελευταία
χρόνια”.Virus.com.gr 3/4/2018
ΣΕΒ
●
Προτάσεις για το φάρμακο.
Συνεργατικές δομές και οικοσυστήματα καινοτομίας
58. δημιουργία
σταθερού πλαισίου για φαρμακευτικές εταιρείες που επενδύουν σε έρευνα, ανάπτυξη
πνευματικής ιδιοκτησίας και κλινικές μελέτες και παροχή φορολογικών κινήτρων,
ταχύτερων εγκριτικών διαδικασιών, πρόσβαση σε ερευνητικά ιδρύματα, κτλ.
Πηγή: Εβδομαδιαίο δελτίο ΣΕΒ,TEYXΟΣ 137 | 26/4/ 2018 ,
σελ. 9
1.ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ
■
Ο Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής του μηνός Φεβρουαρίου 2018, σε
σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2017, παρουσίασε μείωση 2,0%
έναντι αύξησης 10,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2017
με το 2016.Ο μέσος Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής της περιόδου
Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2018, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη της
περιόδου Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2017, παρουσίασε μείωση 1,6%.Ο εποχικά
διορθωμένος Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής του μηνός Φεβρουαρίου 2018,
σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιανουαρίου 2018, παρουσίασε μείωση
2,0%.
Σύγκριση
Φεβρουάριου 2018 με Φεβρουάριο 2017.
Η
μείωση του διορθωμένου ως προς το πλήθος των εργάσιμων ημερών Γενικού Δείκτη
Βιομηχανικής Παραγωγής κατά 2,0% τον μήνα Φεβρουάριο 2018, σε σύγκριση με τον
αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2017, προήλθε από τις ακόλουθες μεταβολές των
δεικτών των επιμέρους τομέων βιομηχανίας:
1.
Από τη μείωση:
•
Κατά 12,7% του Δείκτη Παραγωγής Ορυχείων - Λατομείων. Στη μείωση αυτή
συνέβαλαν, κυρίως, οι μειώσεις των δεικτών των διψήφιων κλάδων: εξόρυξης
άνθρακα και λιγνίτη, άλλων εξορυκτικών και λατομικών δραστηριοτήτων.
•
Κατά 6,1% του Δείκτη Παραγωγής Ηλεκτρισμού.
•
Κατά 4,0% του Δείκτη Παροχής Νερού.
2.
Από την αύξηση:
•
Κατά 0,2% του Δείκτη Παραγωγής Μεταποιητικών Βιομηχανιών. Στην αύξηση αυτή
συνέβαλαν, κυρίως, οι αυξήσεις των δεικτών των διψήφιων κλάδων: ποτών, βασικών
φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων, μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού,
επίπλων. Κέρδος online 5/4/2018
■
Δείκτες βιομηχανικής παραγωγής σε βασικούς κλάδους (ΕΛΣΤΑΤ, Φεβ. 2018).
ΦΑΡΜΑΚΑ
Ιαν.-Φεβρ. 2017
: 9,3%
Ιαν.-Φεβρ. 2018
: 13,6%
Πηγή: Εβδομαδιαίο δελτίο ΣΕΒ,TEYXΟΣ 135 | 12 Απριλίου
2018 | σελ. 12
■ Δείκτης
όγκου στο λιανικό εμπόριο κατά κατηγορία καταστημάτων(ΕΛΣΤΑΤ, Ιαν. 2018).
Η αύξηση του
όγκου πωλήσεων τον Ιανουάριο του 2018, προήλθε από σχεδόν όλες τις κατηγορίες
καταστημάτων, ιδίως τα supermarkets (+1,2%), τα καταστήματα ειδών ένδυσης
(+5,3%), τα καταστήματα επίπλων και οικιακού εξοπλισμού (+16,4%), τα
φαρμακεία και τα καταστήματα καλλυντικών (+2,4%).(Ιαν.2017 :- 2,8%).Πηγή:
Εβδομαδιαίο δελτίο ΣΕΒ,TEYXΟΣ 135 | 12 Απριλίου 2018 | σελ. 14
2.
ΔΕΙΚTΗΣ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
■
Μεγάλη άνοδος κύκλου εργασιών για τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες - Αύξηση
24,3% στις ξένες αγορές. Έκρηξη στον τζίρο και έντονη εξωστρέφεια του κλάδου,
δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Φεβρουάριο.
Μεγάλη
ανάκαμψη εμφανίζει τον Φεβρουάριο του 2018 ο τζίρος του κλάδου βασικών
φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων. Τον αντίστοιχο μήνα του 2017, είχε
καταγράψει μείωση κύκλου εργασιών κατά 4,7%, η οποία μετατράπηκε φέτος σε
αύξηση 13,3%, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο της αύξησης του συνόλου των ελληνικών
βιομηχανιών (3,1%).
Την
ώθηση στα ελληνικά φάρμακα δίνουν οι διεθνείς αγορές, στις οποίες εμφανίζεται άνοδος
του τζίρου κατά 24,3%!Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από το δελτίο της
Ελληνικής Στατιστικής Αρχής
(ΕΛΣΤΑΤ) για τον δείκτη κύκλου εργασιών στη βιομηχανία τον περασμένο Φεβρουάριο
Σύμφωνα με τους αναλυτές της ΕΛΣΤΑΤ, το δωδεκάμηνο Μάρτιος 2017 – Φεβρουάριος
2018 ο τζίρος των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών σημείωσε αύξηση 12,6% και το
δωδεκάμηνο Μάρτιος 2016 – Φεβρουάριος 2017, αύξηση κατά 1,2%.
Τα
στοιχεία του Φεβρουαρίου αναδεικνύουν τον έντονα εξωστρεφή χαρακτήρα τους:
- Στο σύνολο
της αγοράς (εγχώρια – εξωτερική), ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 13,3%,
έναντι μείωσης 4,7% τον Φεβρουάριο του 2017.
- Στην
εγχώρια αγορά, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 3,8%, έναντι μείωσης
10,5% το αντίστοιχο μήνα του 2017.
- Στην
εξωτερική αγορά, καταγράφηκε αύξηση του τζίρου κατά 24,3%, έναντι
αύξησης 3,1% τον αντίστοιχο περυσινό μήνα.
Σύμφωνα
με τα, η συμμετοχή της εγχώριας παραγωγής φαρμάκων στο σύνολο της μεταποίησης
ανέρχεται στο 3,9% ή σε 687 εκατομμύρια ευρώ (στοιχεία 2015).Οι ειδικοί του
Ινστιτούτου σημειώνουν πως η παραγωγή και διάθεση των φαρμακευτικών προϊόντων
είναι ένας από τους πιο δυναμικούς κλάδους της ελληνικής βιομηχανίας.
Απασχόληση
Το
2015, περίπου 13.100 εργαζόμενοι απασχολήθηκαν στον κλάδο παραγωγής φαρμάκου,
χωρίς να υπολογίζονται οι εργαζόμενοι στον κλάδο χονδρικού εμπορίου του
ευρύτερου τομέα Υγείας. Το στοιχείο αυτό, καθιστά τον τομέα της
φαρμακοβιομηχανίας έναν ζωτικό και υποστηρικτικό παράγοντα της απασχόλησης και
της ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας. Στην Ελλάδα, τα ποσοστά των
απασχολούμενων στον κλάδο παραγωγής φαρμάκου στο σύνολο της μεταποίησης και της
οικονομίας βρίσκονται πάνω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των “28”
(2,5%).Το ποσοστό στην ελληνική οικονομία ανήλθε στο 0,5% και στο σύνολο της
μεταποίησης στο 5%. Στις υψηλότερες θέσεις πανευρωπαϊκά βρίσκονται η Ιρλανδία
και η Δανία.
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ.(Δημοσίευση: Δελτίο Τύπου 19/4/2018).
3.Βιομηχανικές
πωλήσεις
■
Ανοδικά συνέχισε να κινείται ο κύκλος εργασιών στη βιομηχανία τον Φεβρουάριο
του 2018, με τη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών να καταγράφει αύξηση +1,1% και
+6,1% συνολικά το δίμηνο Ιαν – Φεβ 2018, επιπλέον αύξησης +2,1% το αντίστοιχο
δίμηνο του 2017.
Οι κλάδοι που συνέβαλλαν θετικά στη μεταβολή
του γενικού δείκτη, ήταν κυρίως η παραγωγή χαρτιού και προϊόντων από χαρτί
(+19,7% τον Φεβ 2018 και +19,5% το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018), βασικών μετάλλων
(+17,2% τον Φεβ 2018 και +26,7% το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018), φαρμάκων
(+13,3% τον Φεβ 2018 και +9,1% το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018) και μηχανημάτων
(+8,5% τον Φεβ 2018 και +14,6% το διάστημα Ιαν – Φεβ 2018).Πηγή: Εβδομαδιαίο
δελτίο ΣΕΒ, TEYXΟΣ 137 | 26/4/ 2018 , σελ. 12
■ Μεταβολή
κύκλου εργασιών στη βιομηχανία (ΕΛΣΤΑΤ, Φεβ. 2018).
|
2017(σύνολο)
|
Ιαν-Φεβ
2017
|
Ιαν-Φεβ
2017
|
Φάρμακα
|
11,3%
|
1,0%
|
9,1%
|
Πηγή: Εβδομαδιαίο δελτίο ΣΕΒ, TEYXΟΣ 137 | 26/4/ 2018 ,
σελ. 12
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ
■ Τι
γίνεται με την φαρμακευτική δαπάνη; Πληρώνει τελικά μόνο η Φαρμακοβιομηχανία
και οι πολίτες.
Οι
πολιτικές υγείας που ακολουθήθηκαν ως σήμερα για τον εξορθολογισμό των δαπανών
περιορίστηκαν στο Φάρμακο, παρότι αυτό αποτελεί μόνο το 15% των συνολικών
δαπανών υγείας, μην αγγίζοντας το υπόλοιπο 85%. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη
στα χρόνια της οικονομικής κρίσης έχει μειωθεί κατά 62%. Την ίδια ώρα, οι
ανάγκες των ασθενών και των ανασφάλιστων, των προσφύγων και των μεταναστών
αυξάνονται...
Η
φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα, που τα τελευταία 3 χρόνια είναι στα 1,945 δις
ευρώ, δεν επαρκεί να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού γεγονός που παραδέχεται
και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Ωστόσο, η δραστική μείωση της
φαρμακευτικής δαπάνης τα τελευταία χρόνια δεν επηρέασε την πρόσβαση των ασθενών
στις θεραπείες αυτές, καθώς το βάρος το σήκωσε η φαρμακοβιομηχανία. Κι αυτό το
γνωρίζουν και το παραδέχονται επίσης όλοι!
Η
φαρμακοβιομηχανία έχει αναδειχτεί σε βασική πηγή χρηματοδότησης του συστήματος
Υγείας, συνεισφέροντας στο 1/3 της φαρμακευτικής δαπάνης (μόνο για το 2017,
επέστρεψε πάνω από 1 δις στο Δημόσιο).Αλλά η στήριξή της αυτή όχι μόνο δεν
αναγνωρίστηκε, αλλά με τα μέτρα που ψηφίστηκαν το 2017 για τα νέα φάρμακα, όπως
το 25% με αναδρομική μάλιστα ισχύ και το ενοποιημένο rebate, δημιουργούνται
θέματα βιωσιμότητας για τις εταιρίες του κλάδου.
Το
ιστορικό.
Η
δημόσια φαρμακευτική δαπάνη αυξανόταν από το 2000-2009 κάθε χρόνο κατά 15%, ενώ
από την εφαρμογή του 1ου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής μειωνόταν
μεσοσταθμικά κατ’ έτος περίπου κατά 11%.
Έτσι:
Η
δημόσια φαρμακευτική δαπάνη την περίοδο 2000-2017 ήταν 50,5 δις.€., εκ των
οποίων:
Την
περίοδο 2010-2017 (7 έτη): 21,4 δισ.
ευρώ
Την
περίοδο 2000-2009 (9 έτη) : 29,1 δισ. ευρώ.
Το
επίπεδο της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί ως αποτέλεσμα
της οικονομικής κρίσης και της μεγάλης διάρκειάς της και επιβαρύνονται οι
ασθενείς, οι οποίοι εκ των πραγμάτων αναγκάζονται να προτεραιοποιήσουν τις
ανάγκες τους και ανησυχούν για την πρόσβαση στα φάρμακά τους. Είναι γεγονός δε
ότι το επίπεδο της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί ως
αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και της μεγάλης διάρκειάς της.
Πιο
συγκεκριμένα:
Οι
πάσχοντες από χρόνια νοσήματα και οι μεγαλύτερες ηλικίες έχουν επωμισθεί το
μεγαλύτερο βάρος της επιδείνωσης. Οι συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς, εντοπίζονται
σε δύο επίπεδα, στο προσωπικό, καθώς απειλείται ευθέως η υγεία των πιο ευάλωτων
ομάδων του πληθυσμού, αλλά και στο συλλογικό, καθώς το δημόσιο θα κληθεί να
καλύψει τα αυξημένα κόστη νοσηλείας/ αγωγής που θα προκύψουν.
Επίπεδο
υγειονομικής περίθαλψης.
Η
ανησυχία για την επίδραση της Οικονομικής κρίσης στο επίπεδο υγειονομικής
περίθαλψης, για το 2014 – 2015, καταγράφηκε ως σχεδόν καθολική, ειδικά στους
πάσχοντες από χρόνια νοσήματα. Στο ίδιο κλίμα και η αντιλαμβανόμενη εξέλιξη του
επιπέδου της υγειονομικής περίθαλψης, καθώς για τους 6 στους 10 (κυρίως οι
πάσχοντες από χρόνια νοσήματα), η επιδείνωση θεωρείται βέβαιη, ενώ μόλις 3
στους 10 (κυρίως οι μη πάσχοντες) αναμένουν ότι θα παραμείνει σταθερό.
Οι
πιο ευάλωτοι είναι και οι πιο απαισιόδοξοι καθώς αισθάνονται την επίδραση της
κρίσης περισσότερο:
-Έχουν
μειώσει τις ενέργειες που αφορούν την υγεία τους.
-Περίπου
οι μισοί έχουν ήδη αλλάξει τις αγωγές τους, αντικαθιστώντας τες με φθηνότερα
φάρμακα.
-Έχουν
αυξηθεί οι εισφορές τους και η συμμετοχή τους στα φάρμακα.
-Φοβούνται
ότι η περαιτέρω μείωση των τιμών θα έχει αντίκτυπο στην ποιότητα των φαρμάκων.
Η
στήριξη της Φαρμακοβιομηχανίας.
Η
κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών καλύπτεται πλήρως από τις φαρμακευτικές
επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, 850.000 συμπολίτες μας το 2017 καλύφθηκαν σε
φάρμακα με κόστος 165 εκατ. ευρώ, μέσω των υποχρεωτικών εκπτώσεων και
επιστροφών.
Αποτελεί
πάγιο και διαχρονικό αίτημα της φαρμακοβιομηχανίας ο εξορθολογισμός των δαπανών
Υγείας με σεβασμό στους δημοσιονομικούς περιορισμούς της χώρας, αλλά πρωτίστως
με σεβασμό στον Έλληνα ασθενή. Καταθέτουν προτάσεις που περιλαμβάνουν αύξηση του συνολικού
προϋπολογισμού του φαρμάκου, αύξηση της χρήσης γενοσήμων, μείωση/οροφή του
μηχανισμού αυτόματων επιστροφών (clawback), υποχρεωτική εφαρμογή των
θεραπευτικών πρωτοκόλλων και των μητρώων ασθενών, συνταγογραφικές
οδηγίες/έλεγχος, ρεαλιστική χρηματοδότηση των νοσοκομείων, απλούστερη
τιμολογιακή πολιτική κλπ.
Αλλά
το κράτος αδυνατεί να αυξήσει τη διείσδυση των γενοσήμων, να ελέγξει την
συνταγογράφηση, δεν ενημερώνει αποτελεσματικά το κοινό να απέχει από την
υπερβολική κατανάλωση φαρμάκων, ενώ δεν μπορεί να ελέγξει αποτελεσματικά ούτε
τις προμήθειες των φαρμακείων των νοσοκομείων. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν
διεξαχθεί στην Ελλάδα, η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης οφείλεται κυρίως στην
αύξηση της κατανάλωσης των φαρμάκων, η οποία συνοδεύτηκε από αυξημένη ιδιωτική
συμμετοχή που ανέρχεται πλέον σε 25%.
iatropedia.gr 10/4/2018
■
"Τρύπα" μισού δισ. ευρώ στο κονδύλι του φαρμάκου.
Την
άμεση αύξηση της δημόσιας εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ κατά 300 εκατ. ευρώ (ή εναλλακτικά τη
θέσπιση ειδικού κονδυλίου για τους ανασφάλιστους και τα εμβόλια) και παράλληλα
την αύξηση του προϋπολογισμού των δημόσιων νοσοκομείων κατά 200 εκατ. για
φάρμακα ζητούν από το υπουργείο Υγείας οι φαρμακευτικές με βάση τον όγκο της
συνταγογράφησης, αλλά και προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των πολιτών.
Οι
επιχειρήσεις του κλάδου κρούουν για ακόμη μια φορά τον κώδωνα του κινδύνου,
σημειώνοντας πως ο ελλειμματικός δημόσιος προϋπολογισμός για το φάρμακο οδηγεί
σε συνεχείς υπερβάσεις, τις οποίες στη συνέχεια καλούνται να καλύψουν μέσω του
μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (claw back) με αποτέλεσμα να έχουν βάλει
"φρένο" σε προγράμματα ανάπτυξης και επενδύσεων στην ελληνική αγορά.
Οι
φαρμακευτικές εκτιμούν πως και αυτή η χρονιά θα είναι εξίσου δύσκολη, αφού το
"κλειστό" όριο του ΕΟΠΥΥ παραμένει στα 1,94 δισ. ευρώ, στο ίδιο ύψος
με το 2017, ενώ ο προϋπολογισμός του ΕΣΥ βαίνει μειούμενος. Πέραν όμως των
στενών ορίων στο κονδύλι του φαρμάκου, από φέτος τα νέα καινοτόμα σκευάσματα
που έρχονται στην ελληνική αγορά θα περνούν από αξιολόγηση προκειμένου να
αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία (να ενταχθούν δηλαδή στη θετική
λίστα).
Σύμφωνα
με το Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, το claw back του 2017
έφτασε στα 487 εκατ. ευρώ, όταν το αντίστοιχο ποσό το 2016 ήταν 450 εκατ.
Ταυτόχρονα το rebate (αναγκαστικές εκπτώσεις) ανήλθε σε 415 εκατ. τη χρονιά που
πέρασε, όταν το 2016 ήταν 300 εκατ. Συνολικά η επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις
του φαρμάκου ξεπέρασε τα 1,2 δισ. ευρώ και παράγοντες της φαρμακευτικής αγοράς
προβλέπουν πως φέτος το έλλειμμα θα είναι ακόμη υψηλότερο. Είναι δε ενδεικτικό
πως μόνο τον Ιανουάριο η υπέρβαση σε σχέση με το κλειστό κονδύλι του
ΕΟΠΥΥ ήταν 53,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή 17,4 εκατ. περισσότερα σε σύγκριση με
τον Ιανουάριο του 2017.
Όπως
σημειώνει ο ΣΦΕΕ, παρά τη συνεισφορά του φαρμακευτικού κλάδου στην εθνική
οικονομία, την ανάπτυξη και τη δημιουργία προστιθέμενων αξιών για τη χώρα, ο
χώρος έχει δεχθεί ασύμμετρες πιέσεις από το 2009 μέχρι σήμερα
στο πλαίσιο των μνημονιακών παρεμβάσεων στον τομέα του φαρμάκου και οι
προβλέψεις για το 2018 είναι έντονα δυσοίωνες.
Τα
μέτρα που ψηφίστηκαν το 2017 για τα καινοτόμα φάρμακα, όπως το 25% με αναδρομική ισχύ, το
ενοποιημένο rebate και το υψηλό clawback, δημιουργούν σύμφωνα με τις
φαρμακευτικές ζήτημα βιωσιμότητας για τις εταιρίες του κλάδου και δυσχεραίνουν
την πρόσβαση των ασθενών σε νέες αλλά και υπάρχουσες θεραπείες. Όπως εξηγούν, ο
κλάδος σήμερα συνεισφέρει στο 1/3 της φαρμακευτικής δαπάνης,
τέσσερις φορές πάνω από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο
όρο και παράλληλα το υψηλότερο ποσοστό
από κάθε άλλο κλάδο της εγχώριας οικονομίας.Από την πλευρά
τους, τόσο το υπουργείο Υγείας, όσο και η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ, επί του παρόντος
θεωρούν αδύνατη την αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, κάνοντας εντούτοις λόγο
για εξοικονομήσεις από τον έλεγχο των συνταγών και τη διαπραγμάτευση της τιμής
των νέων φαρμάκων σε διάλογο με τις φαρμακευτικές. Caital.gr
23/4/2018
■
Ρυθμός αύξησης 43% για την υπέρβαση στη φαρμακευτική δαπάνη.
Σταθεροποιείται το rebate, αυξάνεται η κατανάλωση φαρμάκων από τα
φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ
Με ρυθμό 43% "τρέχει" η υπέρβαση της φαρμακευτικής
δαπάνης
μέχρι στιγμής για φέτος, για την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη των ασθενών, σύμφωνα
με αναλυτικά στοιχεία του ΕΟΠΥΥ.
Μεσοσταθμικά η δαπάνη για φάρμακα από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ ήταν αυξημένη κατά 10% για το πρώτο τρίμηνο του έτους,
ενώ η αύξηση για τα φάρμακα κοινότητας από τα ιδιωτικά φαρμακεία ήταν αμελητέα. Τελικά, η μηνιαία δαπάνη υπολογίζεται αυξημένη
κατά 5% στο πρώτο τρίμηνο, ενώ υπολογίζεται και μια μείωση του μηνιαίου
προϋπολογισμού, κατά 3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Αναλυτικά, τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ δαπάνησαν: τον Ιανουάριο φέτος 80,08 εκ. ευρώ έναντι 73,2 εκ.
ευρώ τον Ιανουάριο πέρυσι, τον Φεβρουάριο 76,09 εκ. ευρώ έναντι 72,19 εκ. ευρώ
πέρυσι και τον Μάρτιο 87,3 εκ. ευρώ από 74,2 εκ. ευρώ πέρυσι. Συνολικά
φέτος δαπανήθηκαν 243,52 εκ. ευρώ από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, ποσό 10% αυξημένο, έναντι των 220,76 εκ. ευρώ πέρυσι.
Για τα ιδιωτικά φαρμακεία δαπανήθηκαν: 160,5 εκ.
ευρώ τον Ιανουάριο, έναντι 160,16 εκ. ευρώ πέρυσι, τον Φεβρουάριο 149,49 εκ.
ευρώ έναντι 149,7 εκ. ευρώ πέρυσι, τον Μάρτιο 171,23 εκ. ευρώ από 170,54 εκ.
ευρώ πέρυσι, με συνολική δαπάνη α΄ τριμήνου στα 481,24 εκ. ευρώ από 480,41 εκ.
ευρώ το πρώτο τρίμηνο πέρυσι. Έτσι, η συνολική δαπάνη έφτασε τα 724,765 εκ.
ευρώ το πρώτο τρίμηνο φέτος, αυξημένη κατά 3%, έναντι 701,185 εκ. ευρώ το
αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Το rebate φέτος υπολογίζεται σε
34,3 εκ. ευρώ το μήνα, έναντι 33,9 εκ. ευρώ πέρυσι, εμφανίζοντας αύξηση της
τάξης του 1%. Από τη φαρμακευτική δαπάνη αφαιρούνται επίσης
επιπλέον 3 εκ. ευρώ που υπολογίζονται φέτος ανά μήνα, για το rebate των φαρμακείων, την επιστροφή του χονδρεμπορικού κέρδους και τη
δαπάνη για ευρωπαίους ασφαλισμένους. Τα αντίστοιχα ποσά για πέρυσι, είχαν
φτάσει τα 2,8 εκ. ευρώ τον Ιανουάριο, τα 2,5 εκ. ευρώ το Φεβρουάριο και τα 3,1
εκ. ευρώ τον Μάρτιο.
Με βάση τα παραπάνω, η τελική φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε στα 206,255
εκ. ευρώ τον Ιανουάριο, στα 191,255 εκ. ευρώ τον Φεβρουάριο και στα 224,255 εκ.
ευρώ τον Μάρτιο, όταν αντίστοιχα πέρυσι οι δαπάνες είχαν φθάσει τα 198,078 εκ.,
τα 185,784 εκ. και τα 207,096 εκ. ευρώ τον Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο του
2017, αντίστοιχα.
Αφαιρουμένων των παραπάνω επιστροφών, συνολικά, η φετινή δαπάνη
του α΄ τριμήνου φτάνει τα 621,765 εκ. ευρώ, από 590,959 εκ. ευρώ το α' τρίμηνο
του 2017, αυξημένη κατά 5%. Εντούτοις, ο μηνιαίος προϋπολογισμός είναι
μειωμένος κατά 3% στα 157,255 εκ. ευρώ φέτος, από 162,083 εκ. ευρώ πέρυσι. Ανά
μήνα λοιπόν, η υπέρβαση φτάνει τα 49 εκ. ευρώ για τον Ιανουάριο, έναντι 35,9
εκ. ευρώ τον Ιανουάριο πέρυσι, τα 34 εκ. ευρώ τον Φεβρουάριο από 23,7 εκ. ευρώ
πέρυσι και τα 67 εκ. ευρώ τον Μάρτιο φέτος, από 45,013 εκ. ευρώ πέρυσι.
Το αποτέλεσμα είναι η συνολική υπέρβαση να φτάνει τα 150 εκ. ευρώ,
αυξημένη κατά 43% στο πρώτο τρίμηνο φέτος, από 104,7 εκ. ευρώ υπέρβαση πρώτου
τριμήνου του 2017. HealthMag 30/4/2018
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Όλο
και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη αναγκάζονται να βάλουν χρόνο με το χρόνο οι
πολίτες για την αγορά φαρμάκων, όπως δείχνουν τα στοιχεία που επικαλείται σε
μελέτη του για την φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών
Επιχειρήσεων Ελλάδος.
Τη
χρονιά που πέρασε, η συμμετοχή των ασθενών στη συνολική εξωνοσοκομειακή
φαρμακευτική δαπάνη ανήλθε σε 866 εκατ. ευρώ από (760 εκατ. το 2016 και 696
εκατ. το 2015), με βάση εκτιμήσεις από τον ΕΟΠΥΥ και την ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική
Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) που περιλαμβάνει στην έρευνα του ο ΣΦΕΕ.
Η
δαπάνη αυτή αφορά στο άθροισμα από ίδιες πληρωμές (out of pocket) στα φαρμακεία
για την προμήθεια σκευασμάτων που είτε δεν αποζημιώνονται, είτε για την αγορά
τους δεν απαιτείται ιατρική συνταγή, αλλά και από τα θεσμοθετημένα ποσοστά
συμμετοχής των ασφαλισμένων στα φάρμακα.
Πληρώνουμε
πάνω από 850 εκατ. το χρόνο από την τσέπη μας για φάρμακα!
Οι
αιτίες της αύξησης των χρημάτων που δαπανούν οι πολίτες από την τσέπη τους,
όπως εξηγούν στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς, θα πρέπει να αναζητηθούν τόσο
στην έκρηξη της συμμετοχής τα τελευταία οκτώ τουλάχιστον χρόνια, όσο και στη μη
ένταξη στη θετική λίστα, δηλαδή στη λίστα των φαρμάκων που αποζημιώνονται από
τα ασφαλιστικά ταμεία, πολλών νέων φαρμάκων.
Όπως
εκτιμούν παράγοντες της φαρμακευτικής αγοράς, η επιβάρυνση των ασφαλισμένων από
τη συμμετοχή τους ξεπερνά πλέον το 30% κατά μέσο όρο (φτάνει μέχρι και το 32%
σύμφωνα με πληροφορίες από φαρμακοποιούς), αν συνυπολογιστεί το 1 ευρώ ανά
συνταγή στα φαρμακεία και τη διαφορά ασφαλιστικής λιανικής τιμής στις
περιπτώσεις που επιλέγεται φάρμακο με λιανική τιμή υψηλότερη από την τιμή
αποζημίωσης. Προβλέπουν δε πως η επιβάρυνση των ασθενών και φέτος θα κυμανθεί
σε εξίσου υψηλά επίπεδα- πιθανότατα και πιο πάνω- καθώς ο προϋπολογισμός του
υπουργείο Υγείας για φάρμακα μένει αμετάβλητος.
Όπως
σημειώνεται στην έρευνα, η συνολική εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη
(συμπεριλαμβανομένου της εκτιμώμενης συμμετοχής των ασθενών) άγγιξε τα 3,7 δισ.
ευρώ το 2017 παραμένοντας σχετικά σταθερή και κοντά στα επίπεδα του 2012,
γεγονός που δείχνει πως η ζήτηση για φάρμακα παραμένει στα ίδια επίπεδα. Ωστόσο,
η σημαντική μείωση στη δημόσια εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη κατά 32% την
περίοδο 2012-2017 είχε ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση στον ιδιωτικό τομέα, όπου
παρατηρείται 50% αύξηση στην εκτιμώμενη συμμετοχή των ασθενών και σημαντική
αύξηση 220% στη συμμετοχή της βιομηχανίας την ίδια περίοδο. Για το 2017, η
συμμετοχή των ασθενών και της βιομηχανίας έφτασε στο 50% της συνολικής εξωνοσοκομειακής
φαρμακευτικής δαπάνης. Ειδικότερα, η δημόσια εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική
δαπάνη διαμορφώθηκε στα 1,945 δισ. ευρώ το 2017 (παραμένει στα ίδια επίπεδα και
για το 2018) έναντι 5,1 δισ. το 2009, καταγράφοντας συνολική μείωση 61,9%
Ταυτόχρονα, σημειώθηκε σημαντική αύξηση στη συμμετοχή της φαρμακοβιομηχανίας με
τους μηχανισμούς υποχρεωτικών επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebate).
Capital.gr 11/4/2018
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
■
Στα 63 δισ. δολάρια ανήλθαν οι πωλήσεις για τον μεγαλύτερο πωλητή φαρμάκων
στον κόσμο.
Iσχυρό
δεύτερο τρίμηνο που έληξε στις 28 Φεβρουαρίου εμφάνισε η μεγαλύτερη αλυσίδα
φαρμακείων στον κόσμο, η Walgreens Boots Alliance. Σύμφωνα με την
πολυεθνική, οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 12,1% στα 33,0 δισ. δολάρια, ενώ τα
καθαρά κέρδη ενισχύθηκαν κατά 27,3% στα 1,3 δισ. δολάρια. Τα καθαρά
μετρητά που προέρχονται από λειτουργικές δραστηριότητες ήταν 2,2
δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η ρευστότητα έφθασε στο 1,9 δισ. δολάρια. Οι
πωλήσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του οικονομικού έτους 2018 ήταν 63,8 δισ.
δολάρια, αύξηση 10,0% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου
έτους.
Η
εταιρεία προβλέπει ότι το 2018 τα καθαρά κέρδη ανά μετοχή θα
κυμανθούν από 5,85 έως 6,05 δολ., ενώ ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο που θα
ενισχύσει περαιτέρω τα θεμελιώδη της είναι οι φορολογικές ελαφρύνσεις που
αναμένει από την αλλαγή της νομοθεσίας στην Αμερική. Εκτιμάται ότι η ελάφρυνση
αυτή θα φθάσει τα 350 εκατ. δολ., σημαντικά παραπάνω από τα 200 εκατ. δολ. που
είχε αρχικώς εκτιμήσει.
Η
πολυεθνική είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην λιανική πώληση φαρμάκων με γνώμονα τη
φαρμακευτική, την υγεία και την ευεξία και, μαζί με τις εταιρείες στις οποίες
μετέχει διαχειρίζεται ένα δίκτυο από 13.200 καταστήματα σε 11 χώρες, καθώς και
μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες φαρμακοβιομηχανίες, με περισσότερα από 390
κέντρα διανομής. Τα κέντρα προμηθεύουν 230.000 φαρμακεία, ιατρούς, κέντρα
υγείας και νοσοκομεία κάθε χρόνο σε περισσότερες από 20
χώρες.
Υπενθυμίζεται
ότι το πιο πρόσφατο απόκτημα της Walgreens Boots Alliance είναι το
δίκτυο καταστημάτων της Rite Aid στην Αμερική (1.932 ). Η μετάβαση
των τριών κέντρων διανομής και των σχετικών αποθεμάτων που διατηρεί η τελευταία
αναμένεται να ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους 2019.Παράλληλα
,ο πολυεθνικός κολοσσός συνεχίζει την αναδιοργάνωση του δικτύου του, η οποία
αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2020. Σύμφωνα με το πλάνο, θα
αναστείλουν την λειτουργία τους περίπου 600 καταστήματα και η εξοικονόμηση του
κόστους θα φθάσει τα 300 εκατ. δολ. το χρόνο. Iatronet.gr
5/4/2018
■
Οι τιμές των φαρμάκων για τον καρκίνο ανεβαίνουν, αλλά όχι ανάλογα και η
αξία. Για να δικαιολογηθεί η αύξηση των τιμών των νέων ογκολογικών φαρμάκων,
πρέπει να υπάρχει και μία παράλληλη τάση αύξησης του κλινικού οφέλους.
Το
κόστος των νέων αντικαρκινικών φαρμάκων αυξήθηκε περισσότερο από πέντε φορές
την περίοδο 2006 έως το 2015.Οι αντικαρκινικές φαρμακευτικές αγωγές
αντιπροσωπεύουν τη μερίδα του λέοντος των παγκόσμιων δαπανών για φάρμακα,
αναφέρει ο Δρ Kelvin Chan του Κέντρου Επιστημών Υγείας στο Sunnybrook του
Τορόντο. "Για να δικαιολογηθεί η αύξηση των τιμών των νέων ογκολογικών
φαρμάκων, πρέπει να υπάρχει και μία παράλληλη τάση αύξησης του κλινικού οφέλους
έτσι ώστε να εξασφαλίσει ότι η αξία αυτών των νέων θεραπειών θα διατηρηθεί με
την πάροδο του χρόνου", γράφει η ομάδα μελέτης.
Αναλύθηκαν
42 κλινικές δοκιμές αντικαρκινικών φαρμάκων που εγκρίθηκαν από την Αμερικανική
Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων για την περίοδο 2006-2015, για να διαπιστωθεί
εάν τα κλινικά οφέλη των φαρμάκων αυξάνονταν ανάλογα με την άνοδο των τιμών.
Όλες οι μελέτες ήταν σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο. Το μηνιαίο κόστος για
τα φάρμακα κυμαινόταν από 5.454 δολ. έως 45.004 δολ. και ο μέσος
όρος διαμορφώθηκε στα 13.176 δολ.
Όπως
διαπίστωσαν οι αναλυτές, το μέσο μηνιαίο κόστος των ογκολογικών φαρμάκων
αυξήθηκε από 7.103 δολάρια το 2006 σε 15.535 δολάρια το 2015. Την ίδια στιγμή,
το αυξητικό κόστος των νέων φαρμάκων - που σημαίνει τη διαφορά κόστους μεταξύ
μιας πλήρους θεραπείας με τη νέα φαρμακευτική αγωγή και μιας πορείας θεραπείας
με το παλαιότερο φάρμακο που επρόκειτο να αντικαταστήσει - αυξήθηκε από 30.447
δολ. το 2006 σε 161.141 δολ. το 2015.
Η
ομάδα του Chan χρησιμοποίησε δύο κλίμακες, της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής
Ογκολογίας (ASCO) και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας
(ESMO), για να μετρήσει τα οφέλη των πρόσφατα εγκεκριμένων φαρμάκων. Ούτε η
κλίμακα έδειξε κάποια βελτίωση στο κλινικό όφελος με την πάροδο του χρόνου,
ούτε υπήρχαν συσχετίσεις μεταξύ της κλινικής αξίας ενός φαρμάκου και του
μηνιαίου ή αυξητικού του κόστους.
Το
κόστος δεν συνδέεται με το όφελος και μολονότι το πρώτο ανεβαίνει γρήγορα
το όφελος είναι πολύ μεταβλητό ", ανέφερε ο Dr. Richard
Schilsky, της ASCO.Η ASCO και άλλες ομάδες υποστηρίζουν τις προσπάθειες να
καταστεί το κόστος των φαρμάκων για τον καρκίνο ανάλογο με την
αποτελεσματικότητά τους, προσθέτοντας ότι "Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε
απλώς τη συνεχιζόμενη κλιμάκωση της τιμολόγησης και του κόστους χωρίς να
καταβάλλουμε καμία προσπάθεια να την συνδέσουμε με τα οφέλη που προσφέρει η
θεραπεία".
Η
τιμολόγηση για νέα φάρμακα κατά του καρκίνου πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά,
δήλωσε σε συνέντευξή του ο Δρ Len Lichtenfeld, αναπληρωτής επικεφαλής ιατρός
της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου, προσθέτοντας ότι πρέπει να εξετάσουμε
προσεκτικότερα τον αντίκτυπο αυτών των φαρμάκων στην επιβίωση, την ποιότητα
ζωής και τις παρενέργειες για να έχουμε πολύ καλύτερη αντιμετώπιση του τρόπου
με τον οποίο τα φάρμακα αυτά επηρεάζουν τη ζωή των ασθενών». Iatronet.gr
19/4/2018
■
Ανήσυχοι οι φαρμακοβιομήχανοι από τις απότομες μεταβολές λόγω Brexit.
Μια
ευρωπαϊκή απόφαση να αποκλειστεί η Βρετανία από το σύστημα
έγκρισης των φαρμάκων της ΕΕ από τις 30 Μαρτίου 2019 – την
επομένη του Brexit – έχει προκαλέσει συναγερμό μεταξύ των φαρμακοβιομηχάνων,
οι οποίοι φοβούνται ότι η απότομη αλλαγή θα μπορούσε να διαταράξει την
προμήθεια φαρμάκων στους ασθενείς. Η κίνηση αυτή δυναμιτίζει την κοινή συνεργασία
μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), τουλάχιστον κατά τη διάρκεια
μιας περιόδου μετάβασης ή εφαρμογής μέχρι το τέλος του 2020, όταν το Ηνωμένο
Βασίλειο θα παραμείνει στενά συνδεδεμένο με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η
βιομηχανία φαρμάκων είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στο Brexit, δεδομένου του
κεντρικού συστήματος της ΕΕ για την έγκριση και την παρακολούθηση των φαρμάκων.
Το Brexit αναγκάζει ήδη τον EMA να μετακομίσει από το Λονδίνο στο Άμστερνταμ. Ο
EMA έχει διορίσει εμπειρογνώμονες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να
αναλάβει τις εργασίες που έχουν αναλάβει σήμερα η βρετανική ρυθμιστική αρχή για
τα φάρμακα και τα προϊόντα υγειονομικής περίθαλψης (MHRA) από τον επόμενο
Μάρτιο. Δεδομένου ότι το MHRA αξιολογεί περίπου το 1/5 των φαρμάκων της ΕΕ, οι
ηγέτες της βιομηχανίας φαρμάκων φοβούνται ότι αυτή η ξαφνική μεταβίβαση θα
προκαλέσει αναστάτωση.
«Η
κατάργηση της βασικής τεχνογνωσίας και η ανακατανομή των εργασιών σε άλλους
οργανισμούς που δεν μπορούν ακόμα να αναλάβουν το έργο και αναμένουν να
αυξήσουν τις ικανότητές τους από τη μια μέρα στην άλλη, είναι μια όλο και πιο
απερίσκεπτη πορεία δράσης που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε ο
διευθύνων σύμβουλος της BioIndustry.
Η
διατήρηση των έγκαιρων εγκρίσεων για νέα φάρμακα είναι ζωτικής σημασίας για τις
εταιρείες φαρμάκων και βιοτεχνολογίας, οι οποίες έχουν δεκάδες πειραματικά
φάρμακα τα οποία θα πρέπει να αξιολογηθούν από την ρυθμιστική αρχή της ΕΕ τα
επόμενα δύο χρόνια.
Παγκόσμιες
εταιρείες φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών GlaxoSmithKline και
AstraZeneca με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, διαμηνύουν σε έντονους τόνους ότι
πρέπει να διατηρηθούν οι στενές σχέσεις ΕΕ-ΗΒ μετά το Brexit. Το θέμα είναι
επίσης σημαντικό για πολλούς ιαπωνικούς φαρμακευτικούς κολοσσούς που έχουν
κάνει τη Βρετανία ευρωπαϊκή βάση τους.
Από
την πλευρά της, η MHRA επιβεβαίωσε ότι δεν θα ενεργεί πλέον ως λεγόμενος
«εισηγητής» για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στην ΕΕ ή την παρακολούθηση της
ασφάλειας, παρόλο που δεν έχει ληφθεί απόφαση για μακροπρόθεσμες σχέσεις.
«Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό ισχύει μόνο για την περίοδο εφαρμογής
και δεν υπάρχει ακόμη απόφαση σχετικά με τη μελλοντική σχέση», δήλωσε ένας
εκπρόσωπος. «Η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου για τη ρύθμιση των φαρμάκων
παραμένει σαφής. Θέλουμε να διατηρήσουμε στενή συνεργασία με την ΕΕ. »
Ο
Σύνδεσμος της Βρετανικής Φαρμακευτικής Βιομηχανίας – τέλος – δήλωσε ότι ήταν
στο συμφέρον του ΕΜΑ να συνεχίσει να αξιοποιεί την εμπειρογνωμοσύνη του MHRA
και κάλεσε το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες να συμφωνήσουν έγκαιρα «προς το
συμφέρον των ασθενών και της δημόσιας υγείας».
HEALTHWeb 19/4/2918
■
Στα 580,5 δισ. δολάρια η αγορά βιολογικών φαρμάκων έως το 2026. Στην
ανάπτυξη συμβάλλουν η αυξανόμενη εμφάνιση των χρόνιων ασθενειών, οι αδιάκοπες
δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης και οι συνεχείς επενδύσεις.
Η
αυξανόμενη επικράτηση των χρόνιων ασθενειών, οι αδιάκοπες δραστηριότητες
έρευνας και ανάπτυξης και οι συνεχείς επενδύσεις σε βιολογικά σκευάσματα
συμβάλλουν στη συνολική ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών, αναφέρει στην τελευταία
έκθεσή της, η Credence Research, Inc.
Σύμφωνα
με αυτή η βιολογική αγορά αποτιμήθηκε στα 254,9 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 2017
και αναμένεται να φτάσει τα 580,5 δισ. δολάρια μέχρι το 2026.
Σύμφωνα
με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), μέχρι το 2020 οι χρόνιες ασθένειες θα
αντιπροσωπεύουν το 75% των θανάτων παγκοσμίως. Ο καρκίνος, οι αυτοάνοσες
ασθένειες και ο διαβήτης συνεισφέρουν πάνω από το 60% της συνολικής αγοράς. Το
2016, περίπου το 50% των νέων μοριακών οντοτήτων που εγκρίθηκαν από τον FDA
ήταν βιολογικές. Οι ανοσοθεραπείες με CAR T-λεμφοκύτταρα
είναι οι τελευταίες που εγκρίθηκαν από τον FDA για ογκολογικές ενδείξεις.
Η
θεραπευτική επέκταση των βιολογικών σκευασμάτων σε διάφορες ασθένειες, όπως το
άσθμα, οι αλλεργίες, η δυσλιπιδαιμία αποδίδεται στην προβλεπόμενη
αύξηση. Ωστόσο, η ταχεία επέκταση των βιο-ομοειδών έχει αρνητικό
αντίκτυπο στη συνολική ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών σκευασμάτων.
Γεωγραφικά στην Ευρώπη, όπως αναφέρει η έκθεση, ο EMA έχει λιγότερο αυστηρές πολιτικές για τα βιο-ομοειδή σε σύγκριση με τον αμερικανικό οργανισμό FDA, με αποτέλεσμα η Βόρεια Αμερική να κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (από την Ευρώπη) και η πρόβλεψη είναι ότι θα διατηρήσει την κυριαρχία της καθ' όλη την εξεταζόμενη περίοδο.
Γεωγραφικά στην Ευρώπη, όπως αναφέρει η έκθεση, ο EMA έχει λιγότερο αυστηρές πολιτικές για τα βιο-ομοειδή σε σύγκριση με τον αμερικανικό οργανισμό FDA, με αποτέλεσμα η Βόρεια Αμερική να κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (από την Ευρώπη) και η πρόβλεψη είναι ότι θα διατηρήσει την κυριαρχία της καθ' όλη την εξεταζόμενη περίοδο.
Την
ίδια στιγμή, ο αυξανόμενος επιπολασμός του καρκίνου, οι αυτοάνοσες νόσοι και ο
διαβήτης, οι συνεχείς ερευνητικές δραστηριότητες οδηγούν τη βορειοαμερικανική
αγορά.
Από την άλλη, η Ασία -Ειρηνικός εμφανίζεται να είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά λόγω της εντονότερης δραστηριότητας επιχειρηματικών παραγόντων στην περιοχή.
Από την άλλη, η Ασία -Ειρηνικός εμφανίζεται να είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά λόγω της εντονότερης δραστηριότητας επιχειρηματικών παραγόντων στην περιοχή.
Για
παράδειγμα, επισημαίνει η έρευνα, η Novartis AG επιθυμεί να ξεκινήσει την
εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία tisagenlecleucel στην Ιαπωνία. Ωστόσο, οι
συζητήσεις για την τιμολόγηση της θεραπείας στην Ιαπωνία εξακολουθούν να
βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση με το Υπουργείο Υγείας (MHLW) της χώρας. Η
βιολογική αγορά είναι επομένως άκρως ανταγωνιστική, αποτελούμενη από
εδραιωμένους και κορυφαίους συντελεστές της αγοράς όπως οι Abbvie, Inc., Amgen,
Inc., AstraZeneca Plc, Celgene Corporation, Janssen Pharmaceuticals, Inc.,
Merck & Co. Inc., Novartis AG, Inc., Roche Holding AG, Sanofi SA και Takeda
Pharmaceutical Co., Lt.
Iatronet.gr
26/4/2018
ΕΞΑΓΟΡΕΣ
■ Η Novartis έτοιμη να εξαγοράσει την AveXis
για 8,7 δισ. δολάρια.
Σχέδιο
να προχωρήσει στην απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου της εταιρείας AveXis μέσω
συμφωνίας που φτάνει τα 8,7 δισ. δολαρίων ανακοίνωσε η Novartis. Όπως
αναφέρεται η συμφωνία θα ολοκληρωθεί στα μέσα του 2018 και θα επιτρέψει στη
Novartis να προσθέσει μια θεραπεία πολύ ελπιδοφόρα για τη μυική ατροφία της
σπονδυλικής στήλης (SMA), η οποία και αναμένεται να της αποφέρει ετήσιες
πωλήσεις αρκετών δισ.
Η
αγορά της AveXis αναμένεται να πλήξει
μερικώς τα δομικά λειτουργικά της έσοδα το 2018 και το 2019, λόγω αυξημένων
κοστών για έρευνα και ανάπτυξη, ωστόσο από το 2020 αναμένει να έχει ισχυρή
συνεισφορά στα κέρδη και στα δομικά έσοδα, λόγω
αύξησης των πωλήσεων, σύμφωνα με ανακοίνωση της φαρμακοβιομηχανίας.
sofokleousin.gr 10/4/2018
■
Η Aμερικανική
εταιρία Alexion έχει προχωρήσεισε συμφωνία συνολικού ύψους 855 εκατομμυρίων
δολαρίων για να αποκτήσει την Σουηδική Wilson Therapeutics, που διαθέτει φάρμακο
για μία σπάνια γενετική νόσο.Η συναλλαγή αναμένεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο
τρίμηνο του 2018.FierceBiotech 11/4/2018
■
Εξαγορά της ιρλανδικής Shire από την Takeda αντί 64 δισ. δολ.
Σημαντικό
πλεονέκτημα για την Takeda, τη νέα ιδιοκτήτρια της Shire, είναι το εξής: παρότι
η δεύτερη διατηρεί τα κεντρικά γραφεία της στο Δουβλίνο, έχει εκτεταμένες
δραστηριότητες στις ΗΠΑ, απ’ όπου αποκομίζει περισσότερα από τα δύο τρίτα των
εσόδων της.
Η
ιαπωνική φαρμακευτική Takeda κατέληξε σε προκαταρκτική συμφωνία για την εξαγορά
της Shire, προσφέροντάς της 64 δισ. δολάρια σε ρευστό και μετοχές. Ετσι, η
Takeda εξασφαλίζει μία θέση μεταξύ των κορυφαίων φαρμακοβιομηχανιών του κόσμου.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιχειρηματική συμφωνία στον κλάδο σε διεθνή
κλίμακα από τις αρχές της χρονιάς και αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες. H
εξαγορά, συνολικής αξίας 80 δισ. δολαρίων, μαζί με το χρέος της Shire, είναι
και από τις μεγαλύτερες στην ιστορία του κλάδου, με κορυφαία την εξαγορά ύψους
112 δισ. δολαρίων της Warner Lambert από την Pfizer το 2000.
Πηγή: BLOOMBERG, REUTERS26/4/2018)
–Δημοσίευση:Καθημερινή 27/4/2018
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ
■
Συμμαχία φαρμακοβιομηχανιών κατά του καρκίνου.
Οι
εταιρείες Pfizer και η Allogene προχώρησαν σε συμφωνία για την ανάπτυξη νέων πρωτοποριακών
θεραπειών κατά του καρκίνου (CAR-T θεραπείες).
Οι
οικονομικές λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν αποκαλύφθηκαν, αλλά εκείνο που έγινε
γνωστό είναι ότι με τη συμφωνία η Pfizer θα αποκτήσει το 25% της Allogene, ενώ
η Allogene θα λάβει από την Pfizer δικαιώματα 16 πειραματικών θεραπειών CAR-T.Η
τεχνολογία CAR-T είναι η τελευταία λέξη της ιατρικής τεχνολογίας: Οι γιατροί
αφαιρούν Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού από τον ασθενή, τα επαναπρογραμματίζουν
γενετικά στο εργαστήριο και στη συνέχεια τα επανατοποθετούν στον ασθενή, με
στόχο να κυνηγήσουν και να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα!
Εκτός
από την Novartis, ανάλογη θεραπεία έχει αναπτύξει και η εταιρεία Kite Pharma,
που εξαγοράστηκε πρόσφατα από τη Gilead.. Virus.gr
5/4/2018
■
Νέες συμμαχίες εταιρειών για την ανάπτυξη φαρμάκων.
Πολλές
μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες ανακοίνωσαν συμφωνίες με μικρές, εξειδικευμένες
βιοτεχνολογικές εταιρείες, προκειμένου να αναπτύξουν από κοινού νέα φάρμακα,
κυρίως για καρκίνο και διαβήτη.
Μετά
τη συμφωνία της Pfizer με την Allogene, ακολούθησαν και άλλες μεγάλες εταιρείες:
- Η
βρετανική GlaxoSmithKline συμφώνησε με την Kymera για την
ανακάλυψη νέων φαρμάκων που βασίζονται στην αποδόμηση των πρωτεϊνών και
στην πλατφόρμα Pegasus της Αμερικανικής βιοτεχνολογικής εταιρείας.
- Η
γερμανική Boehringer και ηγαλλική OSE Immunotherapeutics
δεσμεύονται σε
διαπραγμάτευση που θα μπορούσε συνολικά να ανέλθει στο ποσό των 1,4 δις.
ευρώ για την εξεύρεση θεραπείας για τους συμπαγείς καρκινικούς όγκους.
- Οι
αμερικανικές Eli Lilly και η Sigilon Therapeutics
ανακοίνωσαν συνεργασία για την ανάπτυξη κυτταρικών θεραπειών για
τον διαβήτη τύπου Ι. Η Sigilon θα λάβει προκαταβολή ύψους 63 εκατ.
και δυνητικά έως και 410 εκατ. ανάλογα με την πορεία των ερευνών.
- Η MedImmune
που ανήκει στην βρετανική AstraZeneca υπέγραψε συμφωνία με την
ισπανική Compugen, δίνοντάς της πρόσβαση στα πειραματικά προϊόντα
των αντισωμάτων της εταιρείας. Πρόκειται για ειδικά αντισώματα που είναι
είναι γενετικά τροποποιημένα ώστε να συνδέονται ταυτόχρονα με δύο ή
περισσότερους διαφορετικούς τύπους αντιγόνου. Έτσι, επιτρέπουν πολλούς
μηχανισμούς δράσης για τη θεραπεία ασθενειών εντός ενός μορίου. Η Compugen
θα λάβει προκαταβολή ύψους 10 εκατ. δολαρίων και στην πορεία δυνητικά έως
και 200 εκατ. δολάρια.
- Η Shire
συμφώνησε με την αμερικανική βιοτεχνολογία NanoMedSyn να
αξιολογήσει μια πιθανή θεραπεία αντικατάστασης ενζύμων (ERT) για μια
διαταραχή αποθήκευσης λυσοσωμάτων. Οι διαταραχές λυσοσωμικής αποθήκευσης
είναι κληρονομικές μεταβολικές διαταραχές που χαρακτηρίζονται από ανώμαλη
συσσώρευση διαφόρων τοξικών ουσιών στα κύτταρα του σώματος ως αποτέλεσμα
ελλειμματικών ενζύμων. Οι οικονομικοί όροι της συμφωνίας δεν
αποκαλύφθηκαν.
Virus.com.gr
6/4/2018
■Συνεργασία
Biogen και Samsung Bioepis με την AbbVie.
Η
Biogen και η Samsung Bioepis προχώρησαν σε στρατηγική συμφωνία συνεργασίας με
την AbbVie, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την κυκλοφορία νέας θεραπείας με
βιοομοειδή στην Ευρώπη.Η θεραπεία βασίζεται στο
φάρμακο adalimumab της AbbVie και
έχει σχεδιαστεί για τη ίαση διαφόρων μορφών αρθρίτιδας, καθώς και για
την ασθένεια Crohn, την ελκώδη κολίτιδα κ.λπ.
Σύμφωνα
με τους όρους της συμφωνίας, η AbbVie θα χορηγήσει άδειες εκμετάλλευσης
διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τη χρήση και την πώληση της νέας θεραπείας στην Ευρώπη
ανά χώρα, με τη Biogen και τη Samsung Bioepis να καταβάλλουν δικαιώματα. Η
συμφωνία αυτή βάζει τέρμα σε μια διαμάχη για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά
με το βιοομοειδές adalimumab.
Η
Biogen αναμένει να ξεκινήσει το φάρμακο στην Ευρώπη φέτος, με το λανσάρισμα να συμπληρώνει το
υπάρχον χαρτοφυλάκιό της.
iatronet.gr 11/4/2018
■
Ενδιαφέρον της Mylan για τα καταναλωτικά της Merck.
Οι
εταιρείες Mylan και Merck KGaA βρίσκονται σε προχωρημένες
συζητήσεις για την εξαγορά από την πρώτη των καταναλωτικών προϊόντων της
δεύτερης. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η συμφωνία μπορεί να αγγίξει τα 4,9 δις
δολάρια.
Οι
Γερμανοί της Merck έκαναν γνωστό ότι ενδιαφέρονται για πώληση τον περασμένο
Σεπτέμβριο, αντιμετωπίζοντας περιορισμούς στη χρηματοδότηση. Την περίοδο εκείνη
υπήρχαν αρκετοί υποψήφιοι, όπως οι γίγαντες των καταναλωτικών, που θέλουν να
εισέλθουν στην υγεία, όπως Nestlé και Reckitt Benckiser, αλλά
γρήγορα απέσυραν το ενδιαφέρον τους.
Από
την άλλη, δεν είναι η πρώτη φορά που η Mylan προσπαθεί να μπει δυναμικά στο
χώρο. Το 2015, επιχείρησε να κάνει επιθετική εξαγορά, της αλυσίδας καταστημάτων
Perrigo, αλλά οι μέτοχοι της τελευταίας απέρριψαν την προσφορά. Μετά την
άρνηση αυτή, η Mylan έκανε την εξαγορά της σουηδικής Meda. Με τον τομέα
των γενόσημων στις ΗΠΑ τώρα σε αναταραχή, η διαφοροποίηση για τον γίγαντα της
Mylan είναι πιο σημαντική από ποτέ. Δεν είναι επίσης η πρώτη φορά που έρχονται
κοντά οι Mylan και Merck KGaA. Το 2007, η Mylan αγόρασε τα γενόσημα προϊόντα
της Merck, καταβάλλοντας περίπου 6,7 δις δολάρια.
Virus.com.gr
16/4/2018
■
H Shire πουλά την ογκολογική μονάδα έναντι 2,4 δισ. δολ. στην Servier.
Στην
πώληση της ογκολογικής μονάδας έναντι 2,4 δισ. δολαρίων, στην γαλλική
επιχείρηση Servier SAS προχώρησε η Shire. Η πώληση έρχεται καθώς η ιρλανδική
Shire έχει καταλήξει ότι η εν λόγω μονάδα δεν ανήκει στο βασικό κορμό της
μακροπρόθεσμης στρατηγικής της. Η Shire
θα εξετάσει το ενδεχόμενο επιστροφής των εσόδων από την πώληση στους μετόχους
μέσω αγοράς ιδίων, αλλά όχι μέχρι το τέλος της τρέχουσας περιόδου προσφοράς που
σχετίζεται με μια πιθανή εξαγορά από την ιαπωνική Takeda Pharmaceuticals. healthpharma.gr16/04/2018
■
Μετά από πολυάριθμες αναφορές των μέσων μαζικής ενημέρωσης, η Sanofi πλησίαζε
μια συμφωνία με την Advent International για να πουλήσει τη μονάδα αντιγραφής
φαρμάκων της Zentiva, οι εταιρείες αναγνώρισαν ότι βρίσκονται σε αποκλειστικές
διαπραγματεύσεις. Και η Advent δήλωσε ότι έχει μεγάλα σχέδια για την ευρωπαϊκή
επιχείρηση γενόσημων φαρμάκων,για 2,4δις.δολ. FiercePharma
17/4/2018
■
Η GlaxoSmithKline Plc και η Novartis AG θα συνεισφέρουν ερευνητικά κονδύλια σε
παγκόσμια προσπάθεια συνολικού ύψους σχεδόν 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την
καταπολέμηση της ελονοσίας, καθώς τα στελέχη της νόσου που είναι ανθεκτικά στα
ναρκωτικά απειλούν να ακυρώσουν χρόνια προόδου.Bloomberg 18/4/2018
■
Η Johnson & Johnson αποκόπτει το πρόγραμμα παραγωγής νέου αντιβιοτικού
φάσης 3 που αποκτήθηκε σε εξαγορά της Actelion αξίας 30 δις.δολ. FierceΒιοtech
18/4/2019
■
Στην Procter & Gamble τα καταναλωτικά της Merck.
Η
γερμανική Merck ανακοίνωσε ότι συμφώνησε για την πώληση των
καταναλωτικών προϊόντων της στην Procter & Gamble έναντι περίπου 3,4
δις ευρώ.
Η
Merck δήλωσε ότι οι πωλήσεις από το τμήμα καταναλωτικών της αυξήθηκαν κατά 6%
μεταξύ 2015 και 2017, «υπερβαίνοντας την ανάπτυξη της αγοράς καταναλωτικών κατά
περίπου 4% την ίδια περίοδο». Η επιχείρηση σημείωσε νέες πωλήσεις ύψους περίπου
911 εκατ. δολαρίων πέρυσι.
Η
συναλλαγή, η οποία αναμένεται να κλείσει μέχρι το τέλος του τέταρτου τριμήνου
του 2018, υπόκειται σε κανονιστικές εγκρίσεις και άλλες συνήθεις συνθήκες. Στο
πλαίσιο της συναλλαγής, περίπου 3.300 εργαζόμενοι αναμένεται να μεταβούν
στην P&G, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει διαβούλευση με το συμβούλιο των
εργαζομένων.
■
Η Sanofi πλησιάζει σε συμφωνία για να πουλήσει τη μονάδα παραγωγής γενόσημων
στην ΕΕ για 2,4 δις δολ. Η απόφαση της
Γαλλικής εταιρίας να εκποιήσει την επιχείρηση αποτελεί ακόμη ένα σημάδι των
πιέσεων που αντιμετωπίζει η βιομηχανία φαρμάκων γενικής χρήσης.BIOPHARMADIVE
21/4/2018
■
Συμφωνία Biogen – Ionis ύψους 1 δισ. δολ., στο μέτωπο της νευρολογίας.
Στην
ανάπτυξη νέων φαρμάκων στον τομέα της νευρολογίας στοχεύει το σύμφωνο
συνεργασίας μεταξύ της φαρμακευτικής επιχείρησης Biogen Inc με την Ionis
Pharmaceuticals, επεκτείνοντας περαιτέρω την υπάρχουσα συνεργασία στο πεδίο
φαρμάκου για τη νωτιαία μυϊκή ατροφία (SMA).Η νέα 10ετής συμφωνία δίνει τη
δυνατότητα εμπορικής εκμετάλλευσης μιας σειράς νευρολογικών θεραπειών για
περιπτώσεις όπως η νόσος του Alzheimer και η άνοια.Healthpharma.gr
23/4/2018
AΠΟΛΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ
■Η
αμερικανική Mylan αποφάσισε την
κατάργηση ενός από τα μεγαλύτερα φαρμακευτικά εργοστάσια στον κόσμο απολύοντας
περίπου 500 υπαλλήλους στο Morgantown της Δυτικής Βιρτζίνια. Οι περικοπές
έρχονται σε δύσκολη χρονική στιγμή για τη γενική βιομηχανία γενικά -
συμπεριλαμβανομένης της Mylan - αλλά μπροστά από κάποιες δυνητικά επικερδείς
εκτοξεύσεις για την εταιρεία.BioPharmaDive
27/4/2018